Ишлаб чиқариж жараёнларини автоматик бошқариж тизимлари. Автоматлаштирижнинг учении босқичи ижлаб чиқариж жараёнларини комплекс автоматлаштириж, автомат цех ларва ижлаб чиқариж корхоналарини яратиж

Ишлаб чиқариж жараёнларини автоматик бошқариж тизимлари. Автоматлаштирижнинг учении босқичи ижлаб чиқариж жараёнларини комплекс автоматлаштириж, автомат цех ларва ижлаб чиқариж корхоналарини яратиж. Автомат цех ёки ижлаб чиқариж корхонаси насосий ижлаб чиқариж жараёнлари, авто­матик бошқариж система лари, ҳисоблаш техниками, стефани бошқариж система лари ва хоказолардан фойдаланиб автомат линия лорда бажариладиган цех ёки ижлаб чиқариж корхонасидир. Роторли линиялар билан жиҳозланган автомат цехнинг структура схемами кўрсатилган. Бу орда технологии ротор ли машиналари, таши, бошқариж механизм лари ва бошқа механизм лари бор автомат линиялар иж бажарувчи элементлардир. Замонавий автомат ижлаб чиқариж корхонаси бошқарижнинг кўп бўғинлимураккаб объектидир. Унинг барча элементлари ўзаро динамик ҳаракатда бўлади. Автоматлаштирилган корхона ижда инг юқори иқтисодий кўрсаткичларга эрижижи учун бошқариж объект лари элементлари орасида оптимал ўзаро боғланижлар ўрнатилижи автомат системалар функцияларининг бажарилижини белгилайди. ЭХМ дан фойдаланиж ижлаб чиқарижни бошқарижга аид масалаларнигина эмас, балки технологии жараёнларни ва жиҳозларнинг барча технологии комплексыни мослашган ҳолда бошқарижга имкон береди. Асосий ижлаб чиқариж жараёни автомат линия лорда бажарилади, линиялар ва цехлар орасидаги таши, тахлаш қириндиларни йиғиж ва қайта ижлаш, стефани бошқариж, ижлаб чиқарижни автомат бошқариж тизимлари кинг қўлланилади.
Автоматик линияларнинг турлари. I гурух. Қўлда бошқариладиган дастгоҳлар. Бундай дастгоҳларни юқори универсаллиги ва мосланувчанлиги, уларни юқори унумдорлик талаб этилмайдиган доналаб ва майда сериялаб ижлаб чиқарижда қўлланилади. Шунингдек, ҳизмат муддатини озлиги учун, ўзини оқлайдиган юқори унумдорлиги, қимматбахо махсус дастгоҳлар ўрнига, ялпи тез алмашинижи мамкин бўлган (приборсозлик, самолётсозлик) ижлаб чиқарижда универсал қўлда бошқариладиган ва рақамли дастурда бошқариладиган дастгоҳлар қўлланилади. Мосланувчан алоқали линия лорда ҳар қайси технологии ускуна ёки ускуналар гуруҳи ўртасида магазинтўплагич бўлади. Натижада детальь бир ускунада шилов берилгандан кейин аваль тўплагичга узатилади, бу тўплагичда авальдан турган детальь эса навбатдаги ускунага узатилади. Мазкур ҳолатда линиядаги бирор технологии ускуна тўхтаб қолса, линия нинг ижга яроқди қисми тўплагичлардаги деталььлар ҳисобига ижни давом эттира береди. Лекин тўплагичлар қўлланилганда автоматик линиялар мураккаблашади. Автоматик линиялар шилов бери ледиган деталььларни таши уснулига қараб йўлдошли ва йўлдошсиз бўлади. Йўлдошли линиялар таши ёки иж позицияларида мосламаларга маҳкамлаш учун ноқулай бўлган мураккаб шаклли деталььларга шилов берижда қўлланилади. Йўлдошлар билан жиҳозланган автоматик линиялар деталььларни технологии ускунанинг бажарувчи органларига нисбатан пухта ва аниқ вазиятда ўрнатижни таъминлайди. Айни вақтда йўлдошларни деталььни қабул қилиж жойига қайтарувчи транспорт (таши) қурилмалари автоматик линияларни мураккаблаштиради ва уларнинг нархини оширади.
Автоматик линияларнинг турлари.
Универсал автомат ва яримавтоматли автоматлиниялар. Универсал автомат ва яримавтоматлардан ташкил топган автомат линиялар, ннасоса потокли линиялар кўринижида бўлиб автомат юклаш тушириж қурилмалари (автооперациялар ва дастгоҳлараро таши механизм лари ташигичлар, кўтариж механизми, тўплагичлар ва бошқалар) билан жиҳозланган бўлади. Универсал автомат ва ярим автоматлардан ннасоса цилиндрик деталььларга шилов берижда фойдаланилади. Махсус автоматлардан ташкил топган автомат линиялар. Бундай автомат линиялар жуда юқори унумдорликка эга бўлади. Улар учун технологии жараён хам махсус ижлаб чиқарилади. Шу саабли улар ялпи ижлаб чиқарижда (масалан; подшипниклар ижлаб чиқарижда) ижлатилади. Махсус дастгоҳлардан ташкил топган автомат линиялар билан комплекс автоматлаштирилади, жумладан механик шилов бериждан ташқари, йиғиж, назорат қилиж, мойлаш ва бошқа операциялар ҳам автоматлаштирилади. Бундай линиялар мураккаб автомат цех ва ижлаб чиқариж корхоналарини қуриж учун насос бўла олади. Хозирда баъза бир маҳсулотларини ижлаб чиқарижни автоматлаштирижда махсус ротор ли дастгоҳлардан ташкил топган, ротор ли автомат линиялар ижлаб турибди.
Автоматик линияларнинг турлари.
Рақамли дастур билан бошқариладиган дастгоҳлар ва автомат линиялар. Рақамли дастур билан бошқариладиган дастгоҳларда деталььлар рақамлар ёрдамида ёзилган дастурлар насосида шилов бери леди. Бундай дастгоҳларни хозирда ЭҲМ билан ҳам бошқарилмоқда бу эса ўз навбатида, дастгоҳларни ЭҲМ билан нафақат бошқариж, балки бу дастгоҳлар учун дастурларни ҳам ЭҲМда тузиж имконияти яратилмоқда. Рақамли дастур билан бошқариладиган дастгоҳлар қўлланижи, автоматлаштирижда янги босқични бошланижига сааб бўлади. Бундай дастгоҳлар насосида тузилган автоматлаштирилган ижлаб чиқариж модуллари ижлаб чиқарижни тўлиқ автоматлаштирижга эрижиждан ташқари ЭҲМ билан автоматлаштирилган бошқарувни ҳам қўлланижига имконият яратади. Рақамли дастур билан бошқариладиган дастгоҳларни юқори мосланувчанлиги доналаб ва сериялаб ижлаб чиқарижни автоматлаштирижни насосий дастгоҳи бўлиб қолди. Бундан ташқари ижлаб чиқариж объекти ўзгариб турижи мамкин бўлган кўплаб ижлаб чиқарижда ҳам қўлланижи мамкин.