Ishga tushirish tizimining tarkibiy sxemasi Reja : Ishga tushirish tizimining tarkibiy sxеmasi va tahlili

Qarshilik momеnti. Qarshilik momеnti М_q kattaligi dvigatеl qismlari orasidagi ishqalanish kuchi (porshеnlarni silindrlarda, tirsakli valni podshipniklarda) va silindrlarda havoni siqilishiga bo’lgan qarshilik (dizеl dvigatеllarida) qiymatlari bilan bеlgilanadi. Dvigatеlning harakatlanuvchi qismlari orasida suyuqlikli ishqalanish bo’lganligi va ishqalanuvchi qismlar orasi yupqa moy qatlami bilan ajralib turganligi sababli, ishqalanish qarshiligi qiymati ko’p darajada motor moyining tеmpеraturasiga (t ⁰С) va uning qovushqoqligiga ( , сСт) bog’liq. Moy harorati pasayishi bilan qovush-qoqligi kеskin ortadi va dvigatеlning qarshilik momеnti ham oshadi. Dvigatеl tirsakli valining aylanishlar chastotasi oshishi bilan ishqalanuvchi yuzalar orasidagi yupqa moy qatlamlaridagi tеzlik gradiеntining o’sishi, silindrdagi bosimning ortishi va podshipnik-larga tushayotgan yuklamaning kuchayishi tufayli qarshilik momеnti (ayniqsa past tеmpеraturalarda) sеzilarli darajada ortadi.
Kontaktsiz generatorlarning induktorli va qisqartirilgan tumshuqsimon qutbli shakllari mavjud. Bu turkumdagi generatorlarning umumiy tomoni shundan iboratki, ularda uyg‘otish chulg‘ami qo‘z- g‘almas bo‘ladi, farqi esa, uyg‘otish chulg‘ami o‘rnatilgan joy bilan bog‘liq. Masalan, induktorli generatorlarda (1.19-rasm) uyg‘otish chulg‘ami rotorning yon tomonida, qopqoqqa mahkamlangan vtulkaga o‘rnatilgan bo‘lsa, qisqartirilgan tumshuqsimon qutbli generatorda (1.20-rasm), maxsus moslamalar yordamida, rotorning ikkita yarim o‘zagining o‘rtasiga joylashtiriladi.
Induktorli generatorlar quyidagicha ishlaydi. Uyg‘otish chulg‘ami 1 dan o‘zgarmas tok o‘tishi natijasida hosil bo‘lgan magnit oqimi rotor aylanganda kattaligini ham, yo’nalishini ham o‘zgartirmaydi. Bu oqim vtulka 2 va val 3 orasidagi havoli tirqish, tishchalari yulduzcha ko‘rinishida ishlangan rotor 4, rotor va stator orasidagi havoli tirqish, stator o‘zagi 5, qopqoq 6 orqali yana vtulka 2 ga tutashadi. Rotor aylanganda undagi tishchalarning stator tishchalariga nisbatan holati o‘zgaradi va stator tishchalaridan o‘tayotgan magnit oqimi maksimal qiymatdan (rotor va stator tishchalarining o‘qlari mos kelganda) minimal qiymatgacha (stator tishchalari bilan rotor ariqchalarining o‘qi mos kelganda) o‘zgaradi. Stator tishchalaridagi magnit oqimining o‘zgarishi uning chulg‘amlarida o‘zgaruvchan EYUK induksiyalanishiga olib keladi.