Ishga tushirish tizimining tarkibiy sxemasi Reja : Ishga tushirish tizimining tarkibiy sxеmasi va tahlili

Elektromagnitli kuchlanish rostlagichlarining tavsifnomasini yaxshilash. Rostlagich yakorchasining tebranish chastotasini orttirish . YUqorida ko‘rsatilganidek, rostlangan kuchlanishning tebranishi tok iste’molchilariga sezilmasligi uchun rostlagich yakorchasining tebranish chastotasi 30 Gs dan kam bo‘lmasligi kerak. YAkorchaning tebranish chastotasini orttirish uchun avvalo, uning mexanik inersiyasi kamaytiriladi. Buning uchun u mumkin qadar yupqa va engil qilinadi va unga uchburchak yoki yarim doira shakli berilib, og‘irlik markazi aylanish o‘qiga yaqinlashtiriladi.
Ammo yakorchaning mexanik inersiyasini kamaytirish hisobiga tebranish chastotasini orttirish, quvvati uncha katta bo‘lmagan (100 Vt gacha) generatorlardagina samara beradi. Generatorning quvvati ortishi bilan uning o‘zaklaridagi magnit oqimi va uyg‘otish chulg‘amidagi induktivlik ham ortadi va natijada, rostlagich o‘zagining magnit inersiyasi kuchayishi hisobiga kuchlanishning o‘sish va pasayish jarayonlari sekinlashadi.
Rostlagichning magnit inersiyasini kamaytirish uchun kontaktlar tutash holda uning o‘zagini sun’iy ravishda magnitlash va kontaktlar uzilganda esa magnitsizlash zarur. Buni amalga oshirish uchun rostlagich o‘zagiga maxsus tezlatuvchi chulg‘am o‘raladi yoki rostlagich chulg‘ami zanjiriga tezlatuvchi qarshilik ulanadi.

1.27-rasm. Elektromagnit kuchlanish rostlagichining tezlatuvchi qarshilik ulangan sxemasi

Hozirgi vaqtda, ishlatishga qulay bo‘lgan, rostlagichning tezlatuvchi qarshilik ulangan sxemasi kengroq tatbiq topgan (1.27-rasm). Bu sxemada rostlagich chulg‘ami (RCH) generator bilan qo‘shimcha qarshilik R_q ga ketma-ket ulangan tezlatuvchi qarshilik R_t orqali bog‘langan. YAkorchani tebranish chastotasini tezlatish quyidagicha amalga oshiriladi:

• 
  Kontaktlar tutash bo‘lganda, rostlagich chulg‘ami RCH ga uzatilayotgan kuchlanish generatorning kuchlanish qiymatiga deyarli teng bo‘ladi, chunki tezlatuvchi qarshilik R_t orqali o‘tayotgan rostlagich chulg‘amining toki i_CH ning qiymati juda kichik va R_t da (ya’ni "a" nuqtada) kuchlanishning pasayishi hisobga olmasa ham bo‘ladigan darajada kam bo‘ladi
  

U_RCH q U_G – i_ch  R_t  U_G .

• 
  Kontaktlar uzilganda tezlatuvchi qarshilik orqali i_ch bilan birgalikda qiymati nisbatan katta bo‘lgan uyg‘otish toki I_U ham o‘ta boshlaydi, natijada "a" nuqtada kuch-lanishning pasayishi ancha sezilarli bo‘ladi va rostlagich chulg‘amiga uzatilayotgan kuchlanish ham keskin kamayadi
  

U_RCH q U_G - ( i_ch q I_U ) R_t .,
Kontaktlar uzilgandan so‘ng, rostlagich chulg‘amidagi kuchlanishning bunday pasayib ketishi, undagi tokni ham, demak rostlagich o‘zagidagi magnit oqimini ham keskin kamayishiga va kontaktlarning tezlik bilan yana tutashishiga olib keladi. Bu jarayon uzluksiz davom etadi va rostlagich yakorchasining tebranish chastotasi sezilarli darajada (150-250 Gs gacha) ortadi.
Tezlatuvchi moslamalar qo‘llanilgan rostlagichlarning salbiy tomoni shundan iboratki, rotorning aylanish chastotasi ortishi bilan generatorning kuchlanishi ham sekin asta o‘sib boradi. Bu kamchilik rostlagich sxemasiga baravarlashtiruvchi chulg‘am yoki baravarlashtiruvchi qarshilik ulash yo’li bilan bartaraf qilinadi.