Is va mv zv n I 90 sih vA ra an vD xn a a o

9.2. Moliyaviy hisobotning xalqaro sandartlari
Moliyaviy hisobot xo‘jalik yurituvchi subyektning m a’lum 
bir sanaga b o lg a n moliyaviy holati va xo‘jalik faoliyati natijalari
184

---

to ‘g‘risidagi buxgalteriya hisobida jam langan m aiu m o tlar asosi­
da to id irilg an axborotlami foydalanuvchilarga yetkazish vositasi 
hisoblanadi. A xborotlam i foydalanuvchilarga o ‘z vaqtida yetkazib 
berilgan haqqoniy m a iu m o tlar faoliyat samaradorligini ta ’minlash 
uchun xizmat qiladi. X o'jalik yurituvchi subyektning faoliyat sa- 
maradorligida davlat, jam iyat va m ulkdor manfaatlari uyg‘unligi 
mavjuddir.
Shu sababli axborotlami foydalanuvchilarga m aiu m o tlar yet­
kazib berishning xalqaro tajribalarini o ‘rganish va ulam i amaliyot- 
ga q o ila s h
muhim 
ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega hiso­
blanadi. M amlakatimizda xorijiy investitsiyalami rag‘batlantirish 
borasidagi olib borilayotgan iqtisodiy siyosat ular uchun maqbul va 
tushunarli b o ig a n axborot ta ’minoti tizimini ham yaratishni talab 
etmoqda. Xorijiy investitsiyalami axborotlar bilan ta ’minlashning 
zamonaviy tizimi moliyaviy hisobotlam i tuzishning xalqaro amali- 
yotini q o ila sh hisoblanadi.
M oliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari (IFRS (MHXS)
- Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari Q o‘mitasi K en­
gashi (MHXSQK), (Board o f the International Accounting Stan­
dards Committee) tomonidan qabul qilingan quyidagi standartlar 
va izohlardan iborat:
Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari (IFRS). Moliyaviy 
hisobotlar xalqaro standartlari (LAS).
Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari Q o'm itasi Kengashi 
yoki ilgari mavjud b o ig a n Tushintirishlar doimiy Q o'm itasi to ­
monidan tayyorlangan izohlar.
Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlar Q o‘mitasi Kengashi 
(Board o f the International Accounting Standards Committee) 
1973-2001-yillarda IAS-International Accounting Standards (Bux­
galteriya hisobining xalqaro standartlari) nomli standartlami ish­
lab chiqdi. 2001-yilda Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlar 
Q o‘mitasi Kengashi (Board o f the International Accounting Stan­
dards Committee) Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari Ken- 
gashiga aylantirildi va ular tomonidan ishlab chiqiladigan standart-
18 5

---

lar IFRS -International Financial Reporting Standards, y a’ni M oli­
yaviy hisobotlar xalqaro standartlari, deb ataladigan b o ‘ldi ham ­
da standartlami nomerlash yana birdan boshlandi. Standartlami 
nomerlash yana birdan boshlanishi 1-sonli Moliyaviy hisobotlar 
xalqaro standartlari iborasi qo‘llanilgan holatlarda IAS eki IFRS 
to 'g ‘risida gap borishi qo‘shimcha o ‘rganishni talab etardi. Xud- 
di shunday holatlarni izohlar b o ‘yicha ham kuzatish mumkin edi.
Chunki Tushintirishlar doimiy Qo^mitasi 2001-yildan IF- 
RIC- (International Financial Reporting Interpretations Comm it­
tee), y a ’ni M oliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari b o ‘yicha Tu- 
shuntirishlar Q o‘m itasiga aylantirildi. Sobiq Tushintirishlar do­
imiy Q o‘mitasi va yangi M oliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari 
bo‘yicha tushintirishlar Q o‘mitasi izohlarida ham xuddi standart­
lami kabi nomerlash yana birdan boshlandi.
Buxgalteriya hisobi va Moliyaviy hisobotning xalqaro stand­
artlari va ular m azmuni23