Irrigatsiya va melioratsiya

V
 = 
V
2
(
C
 - 
C2 ) ‘ C, - C ' 
bu yerda 
V
2
-minerallashgan suv hajmi, l; 
C
-hosil qilinishi kerak bulgan 
suvning mineralizatsiyasi, g/ l;
S
1
-zovur-tashlama suvining mineralizatsiyasi 
g/ l;
C
2
-chuchuk suvning mineralizatsiyasi g/ l.
 
Minerallashgan zovur-tashlama suvlari bilan yer ustidan (egatlab, botirib) 
Sug’orish usulini qullash maqsadga muvofiqdir. Ayniqsa, ular sholi yetishtirish 
orQali shurlangan yerlarning shurini yuvishda samarali hisoblanadi. 
VII.Bob Zax qochirish melioratsiyasi. 
7.1.Zax qochirish melioratsiyasining vazifalari 
Zax qochirish melioratsiyasining vazifasi-tuproqning unumdorligini oshirish 
maqsadida unda o’simliklar uchun qulay suv rejimini va u bilan bog’liq bo’lgan 
xavo, tuz xamda ozuqa rejimlarini vujudga keltirishdan iborat. Tuproqdagi ortiqcha 

---

165 
namni qochirish faqat issiqlik va mikrobioligik rejimlarnigina yaxshilab qolmasdan, 
balki zax qochirilayotgan xududlardagi yer usti qatlamining namlik va temperatura 
sharoitlarini xam o’zgartiradi. 
Tuproqdagi suv-tuz rejimlari miqdoriy xarakteristikasi zaxsizlantirilayotgan 
ayni xududda qanday ekinlar (g’o’za, sholi,boshoqli don, makkajuxori, ko’p yillik 
o’tlar va x.k)ning ekilishiga qarab belgilanadi. 
Ma’lumki, tuproqdagi namning maqbul miqdori ekinlarning fiziologiyasiga 
va tuproqning suv-fizikaviy xossalariga bog’oiq bo’lib, bu miqdor cheklangan dala 
nam sig’imining 50-80% ga to’g’ri keladi.Tuproqdagi nam ortiqcha bo’lgan 
taqdirda uning xavo va issiqlik rejimlari me’yorga muvofiq kelmaydi,bu esa 
ekinning rivojlanishi va xosil berishiga salbiy ta’sir etadi. 
Zax qochirish-oriqcha namiqqan yerdagi suvni ketgazish tuproq tarkibida 
javo miqdorini oshiradi, bu esa undagi organik moddalarning chirishi va tuproq 
unumdorligini oshishiga imkon beradi.