Irgasheva durdona yakubdjanovna ma’luMotlar oMbori

order by
parametric 
ishlatiladi. Bu parametr 
ko‘rsatilgan maydonning barcha yozuvlarini o‘sib borish tartibida 
saralaydi. 
order by desc
esa kamayish tartibida saralaydi. 
order 
by (aSC) 
bo‘lsa, o‘sish tartibida saralaydi.
Misol:
Select * 
subject 
order by 
subj_name;
Select* from 
subject O
rder by 
subj_name 
desc;
Tartiblash bir nechta maydon bo‘yicha bo‘lishi ham mum-
kin. Bunda avval tartiblash 1- maydon bo‘yicha, keyin 2- maydon 
bo‘yicha bajariladi.
Shuningdek, Order by parametri Group by parametri bilan 
ham ishlati lishi mumkin. Bunda Order by so‘rov oxiri keladi va 
unda 6.9. Ma’lumotlar bilan manipulatsiyalashni ichidagi yozuv-
larni tartiblaydi. Misollar:
Select 
* 
from 
subject 
order by 
semester, subj_name;
Select 
subject, semester, subj_name 
order by 
semester;
6.7. bog‘langan qism so‘rovlar yaratish
SQL tili bitta so‘rov ichiga 2-so‘rovni joylashtirib ishlatish 
imkonini beradi. Misol: faraz qilaylik, talabaning «Petrov» 
familiyasi ma’lum bo‘lsin, lekin uning STUDENT_ID may-
doni qiymati noma’lum. Shu talabaning barcha baholari haqi-
dagi axborotni (ma’lumotlarni) olish uchun quyidagi so‘rovni 
tuzamiz: 
Select * from exam_marks
Where student_ID = (select student_ID
from student where surname= 'Petrov') ;
Bog‘langan qism so‘rovli SQL so‘rov quyidagicha ishlaydi: 
1.
 
Tashqi so‘rovda nomi ko‘rsatilgan jadvaldan satr tanlab oli-
nadi.
2.
 
Qism so‘rov bajariladi va olingan qiymat shu satrni tahlil 
qilish uchun tashqi so‘rovni where shartida ishlatiladi.
3.
 
Bu shartni baholash natijasi bo‘yicha satrni chiqarilayotgan 
ma’lumotlar tarkibiga kiritish yoki kiritmaslik haqida qaror qabil 
qilinadi.

---

105
4.
 
Sanab o‘tilgan qadamlar tashqi so‘rovni keyingi satri uchun 
qaytariladi.
Bu so‘rov faqat qism so‘rov bitta qiymat chiqarganda (ya’ni 
Petrov familiyasi jadvalda bitta bo‘lganda) to‘g‘ri ishlaydi. Ko‘p 
hollarda buning uchun ichki so‘rovda yagona yechim olish uchun 
DISTINCT parametridan foydalanamiz. Qism so‘rovlarda IN 
operatori keng ishlatiladi.
VORONEJ shahridan bo‘lgan talabalarning barcha baho lari 
(EXAM_MARKS) haqidagi ma’lumotlarni quyidagi so‘rov 
yordamida olish mumkin. 
SELECT * fROM EXEM_MARKS
(WHERE STUDENT_ID IN ( SELECT STUDENT_ID 
fROM STUDENT
WHERE CITY='Voronej');
Bog‘langan qism so‘rovlarini yaratishga misollar:
20-yanvar 1999-yil imtihon o‘tadi, o‘qitilgan barcha predmet-
lar haqida axborotni chiqaring.
SELECT*fROM SUBJECT SU WHERE '20/01/1999' IN 
(SUBJECT EXAM_DATE fROM EXAM_MARKS_EX
WHERE SU.SUBJ_ID =EX.SUBJ_ID);
Bu masalani ham jadvallarni birlashtirish amali yordamida 
bajarish mumkin.
SELECT DISTINCT SU.SUBJ_ID, SUBJ_NAME, HOUR, 
SEMECTER
fROM SUBJECT_fIRST, EXAM_MARKS_SECOND
WHERE fIRST.SUBJ_ID = SECOND.SUBJ_ID
AND SECOND.EXAM_DATE='20/01/1999';