ҚИРҚ олтинчи илмий-амалий конференцияси материаллари

Биринчилари
, аниқ буюртмаларга эга бўлмай, ўзларининг қарашлари 
бўйича муаммолар ёки техник вазифалар танлашади. Уларни ечиш учун шахсий 
инновацион қарорлар таклиф қилинади. Шунинг учун кўпгина ишланмалар 
алоҳида хусусиятлар ва амалий қўлланишни ҳисобга олишмайди. Иқтисодий 
мақсадга мувофиқлик ва бозор учун долзарбликни баҳоламасдан лойиҳаларни 
тасвирлаш техник таснифлар билан чекланади. 
Иккинчиси
, таваккални минималлаштириш билан саноат намунасига эга 
бўлган тугалланган ишланмалар билан қизиқади.
Бундаги ёндашувларда битта принципиал фарқ бор. Тадқиқотчи учун 
натижанинг йўқлиги ҳам натижа. Бизнес учун бекор сарф қилинган пуллар 
йўқолган имкониятлар ва вақтдир. Новаторларга ҳам бизнесдаги одамлар учун 
ҳам умумий тил топишишга тўғри келади.
Давлат эса “бир хил зарядланган зарралар” – тадқиқотчилар ва 
бизнесменларни бирлаштириш бўйича катта куч сарфлашга тўғри келади.
Умуман, инновация ва илмий кашфиётларнинг давлат ва жамият ҳаётидаги 
юксак ўрнини ҳис этган давлатлар бу соҳа учун катта инвестицияларни 
сарфлайдилар. Масалан Германияда умумий даромаднинг 2,7 %, АҚШда 2,8 %, 
Японияда 3,5 % атрофида маблағлар сарфланади. Бу рейтингни ўрганиш 
мақсадида Европа Иттифоқида ҳар йили «Европа инновациялар таблоси» 
(European Innovation Scoreboard — EIS) чоп этилади. Олинган натижаларга кўра 
улар давлатларни инновациялашганига қараб тўрт гуруҳга ажратишган: 
1.
Инновацион-лидерлар; 
2.
Инновацион давомчилар; 
3.
Ишончли инноваторлар; 
4.
Бу йўлда ҳаракат қилаётган давлатлар. 
Бугунги кунда Ўзбекистонда бу борада аҳамиятга молик ишлар амалга 
оширилмоқда. Корхоналарда маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш, 
хорижий илғор тажрибаларни ўрганиш, замонавий инновациялар ва 
технологияларни амалиётга татбиқ қилиш ва чет эл инвестицияларини жалб 
қилиш орқали юқори натижаларга эришилмоқда. Масалан, сўнгги йилларда 
Ўзбекистон озиқ-овқат саноати корхоналари уюшмаси Тошкент техника 
университети, Тошкент кимё-технология институти, Фанлар академиясининг 
Ўсимлик моддалари кимёси институти билан ҳамкорлик қилмоқда. Айни пайтда 
ёғ-мой саноати корхоналари бу борада олтита шартномани амалга ошириш устида 
иш олиб бораётир. 
Республикамизда жами ишлаб чиқарилаётган озиқ-овқат маҳсулотлари 
бўйича уюшма корхоналарининг улуши 38 фоизни, ўсимлик ёғи, маргарин ва 
совун етказиб беришда 100 фоизни ташкил этади. Шунингдек, нефть ва нефтни 
қайта ишлаш соҳаси бўйича ҳам инновацион лойиҳалар амалга оширилмоқда.
Юқорида айтилган фикрлардан келиб чиқиб, инновацияларга жамият, давлат 
ва фуқаролар ўртасидаги муносабатларни яхшилашга хизмат қилувчи, 
иқтисодиётни, умуман барча соҳаларни янги асосда ривожлантириш учун катта 

---

~ 279 ~ 
имкониятлар яратиб берувчи, умуман янги илмий изланиш ва натижаларнинг 
амалиётга тадбиқи билан боғланиб кетган муҳим жараён деб баҳо бериш мумкин.