“Iqtisodiyot va turizm” fakulteti 1-bosqich magistranti Shaxribonu Izamovaning “Turizm xizmatlar bozori” fanidan bajargan mustaqil ishi

Turistlik xizmatlar bozorida raqobat beshta ta’sirining modeli :

• O`rinbosar tovarlar tomonidan raqobat;
• Tur xizmatlarni yetkazib beruvchilarning raqobat quvvati ;
• Tarmoqdagi turistlik korxonalar o`rtasidagi raqobat ;
• Iste‘molchilar (turistlar)ning raqobat quvvati ;
• Boshqa tarmoqlar tashkilotlar tomonidan raqobat.

Eng harakatchan raqobat tarmoqdagi turistlik korxonalar – ulgurji va chakana turoperatorlar va turagentliklar o`rtasida kuzatiladi. Bugungi kunda raqobat darajasi yuqori. Rasmiy hisob-kitoblarga qaraganda, O`zbekistonda 500 dan ko`p turfirmalar faoliyat yuritmoqda (norasmiy turistlik korxonalarni hisobga olmagan holda). Ular mijoz uchun kurashadi, xizmat ko`rsatish sifatida faol raqobat ruy beradi, kompaniyalar, odatda, turmahsulot narxini pasaytirish maqsadida tannarx asosida ishlashadi.

• Eng harakatchan raqobat tarmoqdagi turistlik korxonalar – ulgurji va chakana turoperatorlar va turagentliklar o`rtasida kuzatiladi. Bugungi kunda raqobat darajasi yuqori. Rasmiy hisob-kitoblarga qaraganda, O`zbekistonda 500 dan ko`p turfirmalar faoliyat yuritmoqda (norasmiy turistlik korxonalarni hisobga olmagan holda). Ular mijoz uchun kurashadi, xizmat ko`rsatish sifatida faol raqobat ruy beradi, kompaniyalar, odatda, turmahsulot narxini pasaytirish maqsadida tannarx asosida ishlashadi.
• Ommaviy turizmni asosiy yo`nalishlarida bozor egallab olingan, buning uchun ham o`zlashtirib olingan bozorga turkorxonaning chiqishi juda qiyin. Shu bilan birga, ayrim holatlardan tashqari, turmahsulotni o`ta ketgan tabaqalashgan yoki noyob deb aytib bo`lmaydi. Mijozlarning savdo markasiga bo`lgan betaraflik haligacha juda past, 10 doll. tejash maqsadida mijoz kompaniyani almashtirishga tayyor. Ilg`or joyni egallash uchun firma katta mablag`larga (foyda me‘yoriga nisbatan), Shu jumladan obruyni oshiruvchi reklamaga muhtoj.