Iqtisodiyot va menejment” kafedrasi «Qurilish iqtisodiyoti va smeta ishi» fanidan

Ишчиларнинг вақт меъёри - тегишли касб ва малакага эга бўлган ишчилар томонидан тўғри ташкилий-техник шароитларда сифатли маҳсулот бирлигини ишлаб чиқариш учун керак бўлган вақт миқдори.
Иш меёъри - тегишли касб ва малакага эга бўлган ишчилар томонидан тўғри ташкилий-техник шароитларда қандайдир чегараланган вақт оралиғида (соат, смена, кун, чорак ва ҳоказо) ишлаб чиқарилиши керак бўлган сифатли маҳсулотлар миқдори.
Нормативлар - корхонанинг ишлаб чиқариш ва хўжалик фаолиятини режалаштириш ва меҳнатни меъёрлашда қўлланиладиган иш вақти, моддий, пул ресурслари сарфларини ҳисоблаш қийматлари.
Қурилиш корхоналарининг айланма воситалари - меҳнат предметларига сарфланган ва муомалада бўлган жами пул маблағлари. Айланма воситалар ҳар бир ишлаб чиқариш циклида тўлиқ сарфланади, қурилиш корхонасининг маҳсулотига айланади ва бу маҳсулот сотилганда қайта тикланади.
Айланма фондлар - қурилиш корхонасининг материаллар, буюмлар, конструкциялар, арзон ва тез эскирадиган асбоб-ускуналар ва хўжалик анжомлари заҳираларига; қурилиш ташкилотининг ишлаб чиқариш жараёнида бўлган маҳсулотга (тугалланмаган қурилиш); самараси фақат келгуси даврларда кутилаётган ҳаражатларга сарфланган пул маблағлари.
Асосий фондлар - моддий ишлаб чиқариш соҳасида ва ноишлаб чиқариш соҳасида ўзоқ муддат амал қилаётган жами моддий-буюм қийматлари. Асосий фондлар ўз хизмат муддати давомида ишлаб чиқариш жараёнида ўзларининг дастлабки моддий шаклини сақлаб қолган ҳолда кўп марталаб иштироқ этадилар, аммо эскирган сари ўз қийматини амортизация ажратмалари аппарати орқали тайёр маҳсулотларга ўтказиб боради.
Асосий фондларни баҳолаш - асосий фондларнинг хизмат даври (дастлабки ва тиклаш даври) ва уларнинг ҳолатига (тўлиқ ва қолдиқ) қараб амалга оширилади. Режалаштирилаётган муддат оҳиридаги қиймат - шу муддатнинг бошидаги ҳолат билан унинг кўпайтирилишининг йиғиндиси ва шу муддатдаги ҳисобдан чиқарилишининг айирмасига тенг. Асосий фондларни дастлабки қиймат бўйича баҳолаш - уларни қуриш ёки етказиб бериш ва ўрнатиш шарти билан сотиб олиш ҳаражатларидир. Асосий фондларнинг тиклаш баҳоси - жорий даврдаги нархлар даражасин. Бир тармоқР такрор ишлаб чиқариш (тиклаш) қиймати. Асосий фондларнинг қолдиқ баҳоси - дастлабки қийматнинг эскиришдан ташқари қисми; бу асосий фондларнинг ҳали маҳсулотга ўтказилмаган қийматидир.
консервация - асосий воситалар ёки қурилиши тугалланмаган объектларнинг тегишли қарор билан белгиланадиган даврда сақланишини таъминлаш бўйича комплекс чора-тадбирлар, бу давр тамом бўлгач улардан фойдаланилиши ёки қурилиш давом эттирилиши керак;
қайтадан бошлаш - консервация қилинган асосий воситаларни фойдаланишга топшириш ёки консервация қилинган объектлар қурилишини тугаллаш ишлари бошланишини таъминлаш бўйича комплекс чора-тадбирлар;