Iqtisodiyot fakulteti turizm yo’nalishi 202-turizm guruhi talabasi ruzmetov temurning

II-BOB.O‘ZBEKISTONNING TARIXIY SHAHARLARI TURISTLIK OB’EKTLAR SIFATIDAGI XUSUSIYATLARI 1.1. O‘zbekiston turizmini rivojlatirishda tarixiy shaharlarning o‘rni

• O‘zbekistonda jahon madaniyati xazinasiga kiruvchi ko‘plab arxitektura yodgorliklari mavjud. Ichan qal’a, Buxoro va Shahrisabz shaharlarining tarixiy markazlari, qadimiy Samarqandning tarixiy yodgorliklari YUNESKO ning «Jahon merosi» deb nomlangan ro‘yxatiga, Boysun tumani aholisining folklori «Jahon nomoddiy merosi xazinasi» ro‘yxatiga kiritilgan.
• Qadimiy zamonlardan boshlaboq, O‘zbekiston jahonning ko‘plab mamlakatlari bilan savdo-iqtisodiy va madaniy hamkorlikka kirishib kelgan. Savdo karvonlari orqali Sharq va G‘arbni bog‘lagan Buyuk Ipak yo‘li ham aynan O‘zbekistondan o‘tgan, O‘zbekiston uning eng muhim markazlaridan biri hisoblangan. Buyuk Ipak yo‘li orqali Sharq va G‘arb mamlakatlarida ishlab chiqarilgan xilma-xil mollardan tashqari turli madaniyatlar, an’analar, hunarlar va dinlar ham tarqalgan. Ma’naviy qadriyatlar bilan almashinuvlar amalga oshirilgan. Mamlakatlararo aloqalarning rivojlanishi jahon madaniyatining rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shgan: Buyuk Ipak Yo‘li uzoq mamlakatlardagi yangi ixtirolar, ilm-fan yutuqlari va madaniy-ma’rifiy qadriyatlarni qo‘lga kiritish imkoniyatini berganki, bu xalqaro aloqalarda faol ishtirok etayotgan barcha davlatlarning ijtimoiy - iqtisodiy yuksalishiga sabab bo‘lgan.

1.2.Xiva, Shahrisabz, shaharlari Sharqning qadimiy obidalari vodiy va voha durdonalari

• Xiva. Xiva ko‘plab arxitektura yodgorliklari joylashgan Ichan- qal’ada qadimiy sharq ruhini saqlab qolgan. Xivaning arxitektura yodgorliklari asosan madrasa, masjid va minoralar, Pahlavon Mahmud maqbarasi (1835 yil), Muhammad Aminxon madrasasi (1850—1855 yillar), Ko‘na Ark, Tosh Hovli, Olloqulixon karvonsaroyi (1855 yil) kabilardan iborat. Rangli bezaklar berilgan Kalta Minor (1835 yil) va 218 ta naqshli ustunga ega bo‘lgan Juma masjidlarni alohida ta’kidlab o‘tish mumkin. 2,5 kilometr uzunlikdagi devorga ega bo‘lgan Ichan-qal’a, Otadarvoza, Shimoliy, Sharqiy, Janubiy, Buxoro va Toshdarvozalariga ega. Unda 40 dan kuproq quduqlar mavjud.
• Shahrisabz. Bog‘lar va uzumzorlarga burkangan Shahrisabz shahri xunarmandchilik markazi bo‘lgan. Shahrisabzdagi dastlabki turar joylarga V-VI asrlarda asos solingan bo‘lsa, IX-X asrlarga kelib u yirik savdo va hunarmandchilik markaziga aylangan. Amir Temur tomonidan devor bilan o‘ralganidan so‘ng u madaniyat va ilm-fan shahriga aylangan.
• Surxondaryo.Surxondaryo O‘zbekistonning janubida joylashgan. Uning janubida Amudaryo bo‘ylab Afg‘oniston bilan bo‘lgan chegara yastanib yotibdi, shimoldan uni Hisor tog‘lari o‘rab olgan.
• Hududda saqlanib qolgan asosiy yodgorliklar qatoriga Qirq qiz saroyi (IX asr), Hakim at Termiziy arxitektura yodgorligi (XI asr) va Sulton-Saodat majmuasini kiritish mumkin.
• Farg‘ona.Farg‘ona shahri Farg‘ona viloyatining janubida joylashgan. Farg‘ona viloyatiga quruq mo‘tadil iqlim, iliq yoz, unchalik sovuq bo‘lmagan qish fasli xosdir. Viloyat o‘simlik dunyosi, o‘rmonlar va nihoyatda manzarali tog‘larga boy.
• Farg‘ona shahri vodiydagi eng yirik markazlaridan biri. Shaharga yuz yildan oldin Yangi Marg‘ilon nomi bilan asos solingan. Tabiatshunoslik muzeyida shaharning butun tarixi bilan tanishish mumkin. Farg‘ona butun dunyoga Shoximardon, Qiziltepa kabi kurortlari bilan maashhur bo‘lgan.