Iqtisodiyot asoslari

Майкл Р. Байе. Управленческая экономика и сратегия бизнес. пер. с англ. М., «ЮНИТИ» 1999 г. 490 - 495 стр.

Салимов Б. ва бош=алар Микрои=тисодиёт, дарслик, Т., «Шар=» 2001 й. 225 – 247 с.



M
illiy ishlab chiqarish hajmi, milliy daromad va narxlar darajasini o’lchash
Mamlakatning iqtisodiy holati tahlili yalpi mahsulot ishlab chiqarish hajmi, milliy daromad, jamiyat daromadlari va xarajatlari tuzilmasini aks ettiruvchi Milliy hisoblar tizimiga asoslanadi.
Milliy hisoblar tizimini (MHT) – bozor iqtisodiyoti kategoriya-larida takror ishlab chiqarish jarayonlari va natijalari va shart-sharoitlarini tavsiflovchi bir tizimga solingan tavsiflar, o’zaro bog’liq makroiqtisodiy ko’rsatkichlar tizimidir.
Ishlab chiqarish o’lchamlarini o’lchash, iqtisodiy rivojlanish sub’ektlarini aniqlash – MHT asosida hal etiladigan muhim masaladir. MHTning markaziy vazifasi – asosiy iqtisodiy bog’liqliklar, iqtisodiyot tuzilmasi, moliyaviy resurslarning shakllanishi va foydalanilishi, kapital harakatini aks ettirishdan iboratdir.
Bu masala o’zaro muvofiqlashtirilgan ko’rsatkichlar yordamida hal etiladi.
Milliy ishlab chiqarish hajmlarini o’lchashga xizmat qiluvchi asosiy ko’rsatkich sifatida odatda, yil davomida milliy iqtisodiyotda ishlab chiqarilgan yakuniy tovar va xizmatlarning puldagi qiymatini ifoda etuvchi yalpi milliy mahsulot ko’rsatkichidan foydalaniladi. YaMMni hisoblashda oraliq mahsulotlar hisobga olinmaydi. Boshqacha aytganda, YaMM milliy iqtisodiyotda barcha korxonalar tomonidan yaratilgan qo’shilgan qiymatlar yig’indisidir.
Ko’rsatkichlar yig’indisi va tasnifi MHT bloklari orqali ro’yobga chiqariladi:

•