Iqtisodiyot asoslari

Quyida keltirilgan ilmiy adabiyotlar nazariy iqtisodiyotning qaysi bo’limini ifoda etadi: Mikro iqtisodiyot va makroiqtisodiyot.

a) Klas Eklund. Effektivnaya ekonomika. SHvedskaya model’. M-1991 g.
b) Edvin Dj. Dollan, Kolin D. Kempbell, Razmari Dj. Kempbell. Den’gi, bankovskoe delo i denejno-kreditnaya politika. M-1991 g.
c) A. Pigu. Ekonomicheskaya teoriya blagosostoyaniya. T. 1,2. M-1985 g
d) Seno’ i senoobrazovanie v ro’nochnoy ekonomike, Uchebnik (pod red. V.M. Gal’perina, V.E.Esipova). S-Peterburg, 1992 g.
To’g’ri - noto’g’ri:
Quyidagi tasdiqlarning to’g’ri (T) yoki noto’g’riligini (N) aniqlang:

1. 
   Oliy matematika sohasida bilimlarga ega bo’lmasdan turib, iqtisodiyot nazariyasini o’rganib bo’lmaydi.
   
2. 
   Zaif iqtisodiyotga ega mamlakatlarda bozor mavjud bo’lmaydi.
   
3. 
   O’zbekiston iqtisodiyotiga monopoliyalar xos emas.
   
4. 
   Iqtisodiyot aniq fan hisoblanmaydi va shuning uchun undan milliy iqtisodiyotni boshqarishda foydalanib bo’lmaydi.
   
5. 
   Iqtisodiyot aniq fan emas, biroq u bir qator aniq muammolarni tadqiq etishda statistik usullardan foydalanishi mumkin.
   
6. 
   Iqtisodiy resurslarga boy mamlakat uchun, resurlarning chek-langanlik muammosi xos emas.
   

I
qtisodiy rivojlanishning umumiy muammolari
Har qanday iqtisodiy tizim mavjud bo’lishining yakuniy maqsadi, jamiyat va shaxs ehtiyojlarini qondirish hisoblanadi.
Ehtiyojlarni qondirish uchun resurslarning xarajat qilinishi bilan iqtisodiy rivojlanishning barcha muammolari bog’liqdir. Bu muammolarning barcha echimlari iqtisodiyotning ikki aksiomasiga asoslanadi.
Birinchi aksioma – jamiyat ehtiyojlari cheksiz deb ta’rif beradi. Ikkinchi aksioma – tovar va xizmatlar ishlab chiqarish zarur bo’lgan jamiyat resurslari cheklangan deb uqtiradi.
Yordamida ehtiyojlar kondiriluvchi vositalar ne’matlar deb ataladi. Ba’zi bir ne’matlar jamiyat ixtiyorida cheksiz mavjud bo’lsa (masalan: havo), ba’zi birlari (masalan: neft’, ko’mir) cheklangan miqdorda mavjud bo’ladi va bunday ne’matlar iqtisodiy ne’matlar deb ataladi.
Iqtisodiy ne’matlarni ishlab chiqarish uchun ma’lum resurslar (omillar) dan foydalaniladi. Iqtisodiy resurslar deyilganda, tovar xizmatlar, ya’ni ne’matlar ishlab chiqarish uchun foydalaniluvchi barcha, tabiat, inson va inson tomonidan yaratilgan resurslar tushuniladi.
Resurslar quyidagi turlarga bo’linadi:

•