Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

Nazorat savollari va topshiriqlar: 

1.

 

Iqtisodiy      va      ijtimoiy    geografiya      fanining    ta‘rifida    eng    asosiy 

tushunchalar qaysilar? 

2.

 

Nima  sababdan  iqtisodiy  geografiya  iqtisodiy  va  ijtimoiy  geografiyaga 

aylandi? 

3.

 

Tarix geografiya uchun qanday xizmat qiladi? 

4.

 

Hududiylik tamoyilini tushuntirib bering. 

5.

 

Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fanining tadqiqot metodlari qaysilar? 

 

 

---

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

19 

 

2-BOB. IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA FANINING 

TADQIQOT OBYEKTI VA PREDMETI 

Reja: 

2.1. ―Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya‖ fanining obyekti va predmeti. 

2.2. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning maqsad va vazifalari. 

2.3. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning ichki tuzilishi. 

2.4. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning boshqa fanlar bilan o‗zaro aloqasi. 

 

Ma‘lumki,  ―Geografiya‖  fanining  tarmoqlaridan  biri  –  iqtisodiy  va  ijtimoiy 

geografiya  iqtisodiyot,  sotsiologiya,  tarix,  siyosatshunoslik  fanlari  kabi  ijtimoiy 

fanlar qatoriga kiradi. O‗z navbatida, geografiyaning alohida yo‗nalishlari orasida 

texnikaviy (masalan, kartografiya) fanlar ham mavjud. Shu bois, geografiya tabiiy 

fanlar  turkumidan  o‗rin  egallasa-da,  uning  tarkibida  ijtimoiy  va  texnikaviy 

yo‗nalishdagi fanlarni ham uchratish mumkin

1

.  

Peter  Haggett  o‗zining  ―Geographie:  Eine  Globale  Synthese‖  kitobida 

geografiya fanining to‗rt asosiy tarmog‗ini ajratadi: 

1. Geografiya falsafasi 

2. Tarmoqlar geografiyasi 

3. Mintaqaviy geografiya 

4. Geografik tadqiqot metodlari 

Ko‗plab  olimlar  geografiyani  fanlar  tizimi  deb  hisoblashsa,  ayrimlari 

―Geografiya‖  fanining  alohida  fan  deb  ta‘kidlashadi.  Faylasuf  olim  B.M.Kedrov 

fanlar  tizimini  ikki  guruhga  ajratgan  edi.  Bular:  bilish  haqidagi  umumiy  fanlar 

(falsafa, mantiq) hamda tabiiy, aniq va texnik fanlar (geologiya, biologiya, kimyo, 

fizika,  matematika  va  boshqalar).  Xo‗sh,  zamonaviy  fanlar  tizimida  geografik 

fanlar  qanday  o‗rin  tutadi?  Geografiya  yagona  fanmi?  Yoki  bir  necha  alohida 

                                                           

1

 Peter Haggett. Geographie: Eine Globale Synthese. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart. –2004.  

---