Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

101 

 

jarayonning 



asosida 

ishlab 


chiqarishning 

nafaqat 


mujassamlashuvi 

(kontsentratsiyasi),  balki  uning  ixtisoslashuvi  ham  yotadi.  Ixtisoslashuv  esa 

mahsulotnish  chetga  yuborilishi  bilan  belgilanadi.  Shu  bois,  bu  yerda  ishlab 

chiqarilgan  mahsulotning  ortiqcha  qismi  boshqa  yerga  (mamlakat  yoki  rayonga) 

yo‘nalishi  lozim;  mahsulotning  shu  joyning  o‘zida  to‘la,  batamom  iste‘mol 

qilinishi ixtisoslashuv, HMT emas, bu oddiy natural xo‘jalikdir. Bunday davlatlar 

jahon  xo‘jalik  tizimiga  kira  olmaydilar,  milliy  iqtisodiyoti  zaifligi  sababli  ular 

jahon  bozorida  ishtirok  eta  olmaydilar  va  doimo  «sudraluvchi»  bo‘lib 

qolaveradilar.  Agar  mamlakat  ichida  shunday  mintaqalar  mavjud  bo‘lsa,  u  xolda 

uning  yagona  geoiqtisodiy  tizimi  vujudga  kelmaydi,  iqtisodiy  xavfsizlik 

ta‘minlanmaydi;  xo‘jalikning  hududiy  tarkibi  shakllanmaganligi,  xomligi 

natijasida ichki iqtisodiy integratsiya jarayonlari rivojlanmaydi. 

HMTning rivojlanishida transportning roli katta. Chunki transport mahsulot 

ishlab chiqarilgan joy bilan uni iste‘mol qiladigan rayon o‘rtasidagi aloqadorlikni 

bajaradi, transport xarakati esa mahsulotning iste‘mol rayonidagi qiymatiga kiradi. 

HMTda  bir  necha  bosqich  yoki  daraja  mavjud.  Chunonchi,  sobiq  Ittifoq 

davrida ular quyidagilar edi: 

 



xalqaro yoki mamlakatlararo mehnat taqsimoti; 

 



sotsialistik  yoki  kapitalistik mamlakatlar orasidagi mehnat taqsimoti; 

 



butunittifoq mehnat taqsimoti; 

 



yirik iqtisodiy rayonlar doirasidagi mehnat taqsimoti

 



respublikalar ichidagi mehnat taqsimoti. 

Bu yerda ta‘kidlash kerakki, ilgarigi tizimda oxirgi ikki bosqichda  hududiy 

mehnat  taqsimoti  amalda  yo‘q  edi.  Masalan,  O‘rta  Osiyo  iqtisodiy  rayoni 

mamlakatga, asosan, paxta yetishtirib berardi. O‘zbekiston ichida esa bu taqsimot 

yanada zaif edi. 




Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish