Iqtisodiy statistika



Download 27,89 Mb.
bet150/203
Sana01.09.2022
Hajmi27,89 Mb.
#848017
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   203
Bog'liq
Iqtisodiy statistika (H.Nabiyev, D.Nabiyev)

XIII bob. MOLIYA-KREDIT TIZIMI STATISTIKASI


l- § . Davlat budjeti statistikasining va/ifalari


Davlat budjeti - davlatning markazlashgan pul fondi b o ‘lib, undan umumdavlat iste’molini qondirish maqsadida foydalaniladi.
Davlat budjeti statistikasining asosiy vazifasi uning asosiy param etlarini baholashdan iborat:
— davlat budjeti darom adlari va xarajatlarining umumiy hajmini, xarajatlar hajmini darom addan ortib ketishi (defitsit) yoki aksincha, darom adlar hajmini xarajatlar hajm idan ortib ketishi (profitsit), rasmiy transfertlar va h.k.;
— davlat budjeti darom adlari va xarajatlari tarkibi;
— budjet defitsitini moliyalashtirish manbalari;
— davlatning ichki qarzlari hajmi;
— soliqqa tortish hajmi, tarkibi va h.k.
Davlat budjetini o ‘rganishning asosi bo‘lib, budjetning darom adlari va xarajatlarini iqtisodiy klassifikatsiyasi hisobla­ nadi.
Budjet darom adlari tarkibida quyidagilar ajratiladi:
— soliq tushumlari — majburiy, o ‘m i qoplanm aydigan, qaytarilm aydigan to'lovlar (qo‘shim cha qiymat solig‘i, ak- sizlar, foyda solig‘i, daromad solig‘i va h.k.);
— soliq boMmagan tushum lar (davlat mulkini sotishdan olingan, boshqariladigan korxonalar kassa foydasi, jarim alar va h.k.);
— o 'rn i qoplanmaydigan tushum lar (transfertlar).


Budjet xarajatlari bajarayotgan funksiyalariga qarab quyi­ dagi kategoriyalarga ajratib o'rganiladi:


— um um iy xarakterga ega boMgan davlat xizm atlari;
jam oa va ijtimoiy xizmatlar;
— iqtisodiy faoliyat bilan bogMiq boMgan davlat xizm at­
lari;
— boshqa funksiyalar.
Iqtisodiy klassifikatsiyani davlatni boshqaruv organlarining faoliyatini va ularning mamlakat iqtisodiyotiga ta ’sirini aniqlash uchun foydalaniladi. Iqtisodiy klassifikatsiyada quyi- dagilar ajratiladi:
A. Joriy xarajatlar (tovar va xizmatlar xarajatlari, fo- izlarga toMovlar, subsidiyalar va joriy transfer! toMovlari).
B. Kapital xarajatlar (asosiy kapitalni va zaxiralarni hosil qilish u ch u n 'to v a rlar sotib olish, yerni va nom aterial aktiv­ larni, kapital transfertlarni sotib olish va h.k.).
Budjetni bajarilish darajasini tahlili um um iy darom adlar va xarajatlar bo‘yicha rejani bajarish darajasini ifodalovchi nisbiy ko‘rsatkichni hisoblashdan, shuningdek, ularning tur- lari va maqsadli foydalanish yo‘nalishlari bo‘yicha amalga oshiriladi.
D avlatning aralashuvi natijasida amalga oshirilgan qayta taqsim lash jarayonlarining hajmini budjetning darom ad qis- mini yalpi ichki m ahsulotga nisbati ifodalaydi.
Budjetning darom adlari va xarajatlarini statistik o ‘rganish dinam ika qarorlari asosida amalga oshiriladi. Rejadan farq qilishga sabab boMgan omillarni statistik baholaydi. Jum - ladan, soliq tushum lariga ta ’sir qiluvchi asosiy om illar b o ‘lib quyidagilar hisoblanadi:
— soliq bazasining o ‘zgarishi;
— soliq stavkasining o ‘zgarishi.
Soliq bazasi o ‘zgarishining soliqni absolut o ‘sishiga


ta ’sirini quyidagi formula bo'yicha aniqlash mumkin:



Download 27,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish