Iqtisodiy-ijtimoiy geografiya fanidan atamalar to’plami: Obyektivlik

Aparteid (Aparteid) - (aparteidda, afrika tilida "aparteid" - ajralish) irqiy yoki milliy kamsitishning eng quyi shakli bo’lib, ular irqiy, siyosiy, ijtimoiy –iqtisodiy va fuqarolik huquqlariga qarab hududiy izolyatsiyaga ajratiladi. Aparteid tushunchasi 1910 yillarda kiritilgan. JAR va Janubiy Rodeziyada (1980 yildan Zimbabe)da “oq bo’lmagan” aholining irqiy va milliy guruhlarini zabt etishning maxsus 08/06/2022guruhlarini belgilash. Aparteid mafkurasi turli milliy va etnik guruhlar o’rtasida irqiy, madaniy va psixologik to’siqlarning yo’qligi haqidagi antisemistik g’oyalarga asoslangan.

Assimilatsiya – geografik jihatdan, turli guruhga mansub aholining qo’shilishi va chatishish jarayoni.

Autsorsing (ingilizcha "tashqi resursdan foydalanish) – ishlab chiqarish jarayonida qiymat zanjirining qismlarini mustaqil kompaniyalarga subpudratchilarga o’tkazish imkonini beradigan tashqi resusrlardan foydalanish.

Areal [lot. “area” – maydon, makon] – o‘rganilayotgan obyektlar yoki hodisalar tarqalgan hudud yoki akvatoriya (turning areali, landshaft tipi areali, antropogen ta’sirning areali).

Arid iqlimi [lot. “aridus” – quruq] – atmosfera namligi past, havo harorati esa baland va sutka davomida katta tebranishlarga xos qurg‘oqchil hududlar iqdimi.

Hududiy majmualar. Ma’lumki, hududiy ishlab chiqarish majmualari tushunchasini fanga N.N.Kolosovskiy kiritgan. Tajriba ko’rsatadiki, bunday hududiy birikmalar nafaqat ishlab chiqarishda, balki ijtimoiy sohalarda, jumladan, aholiga xizmat ko’rsatish va tibbiy geografiyada (nozogeografik majmualar), servis sohasida ham ko’p uchraydi. Binobarin, hududiy majmualar umumgeografik tushuncha bo’lib, ular ayni vaqtda majmuali (kompleks) yondoshuvni talab qiladi

Metod (yunon. metods - usul)- keng ma’noda yo’l, ijodiy faoliyatning har qanday shakli kabi ma’nolarni anglatadi. Metod u yoki bu shaklda ma’lum qoida, tartib, usul, harakat va bilim mezonlarining yig’indisi hamdir.

Metodologiya - faoliyatda qo’llaniladigan ma’lum usullar tizimi (fanda, siyosatda, san’atda va h.k). va tizim haqidagi ta’limot yoki metod nazariyasi sifatida amal qiladi.