Iqtisodiy bilim asoslari

BOZOR IQTISODIYOTINING ASOSIY XUSUSIYATLARI 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida “Nima ishlab chiqarish kerak?”, “Qanday ishlab chiqarish 
kerak?”, “Kim uchun ishlab chiqarish kerak?” — degan savollarga, asosan, bozor javob 
beradi. Shu bois, bu tizimni 
bozor iqtisodiyoti
deb atashadi.
Keling, bozor iqtisodiyoti sharoitida “Nima?”, “Qanday?”, “Kim uchun?” ishlab chiqarish 
kerak degan savollarga javob izlab, bozor iqtisodiyotiga xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlaylik. 
Aniqlik uchun qishloq xo‘jaligi sohasini muhokama qilaylik. 
1. 
Nima?
Aytingchi, mamlakatimizda qishloq xo‘jaligi ekinlarining qaysi turlarini, qancha 
miqdorda ekishni hozirgi sharoitda kim belgilaydi? 
2. 
Qanday?
Ekinlarni qanday texnologiya bo‘yicha parvarish qilish kerak, qaysi mexanizm-
lardan foydalanish kerakligini kim belgilab beradi?
3. 
Kim uchun?
Yetishtirilgan hosil va undan keladigan daromad qanday taqsimlanadi? 
Toshkent shahri uchun qancha qishloq xo‘jalik mahsulotlari kerak? Qashqadaryo viloyati 
uchun-chi? Bu savollarga kim javob beradi?
4. Nima sababdan bu tizim “bozor iqtisodiyoti” deb ataladi?
5. Yuqoridagi sxemadan foydalanib, quyidagi savollar yordamida javob berishga harakat 
qiling: 
a) bozor iqtisodiyotida xususiy mulkchilik va erkin iqtisodiy faoliyatning ahamiyati qanday? 
b) bozor iqtisodiyoti sharoitida, bozor ishtirokchilarining iqtisodiy manfa atga, foyda olishga 
bo‘lgan intilishi, ishtiyoqi qanchalar muhim hisoblanadi? d) raqobatning bozor iqtisodiyoti 
sharoitidagi o‘rni qanday? e) nima sababdan bozor iqtisodiyoti monopoliyani rad etadi?