Iqtisodiy bilim asoslari

YURIDIK SHAXSLARDAN UNDIRILADIGAN DAROMAD SOLIG‘I

Jismoniy  shaxslar  kabi  yuridik  shaxslar  ham  o‘zlarining  faoliyati  natijasida

olgan daromadlaridan daromad (foyda) solig‘iga tortiladilar.

Yuridik  shaxslarning  daromad  (foyda)  solig‘i  stavkalari  har  yili  Vazirlar

Mahkamasining  yoki  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  qarori  bilan

tasdiqlanadi.

Quyida yuridik shaxslardan olinadigan daromad (foyda) solig‘i stavkalari yillar

bo‘yicha keltirilgan:

Yillar

1998 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007–2010 2014

D a r o m a d

(foyda) solig‘i

stavkasi

36% 26% 24% 20% 18% 15% 12%

10%

8%

Ushbu jadvaldan ko‘rinib turibdiki, mamlakatimizda tadbirkorlikka keng yo‘l

ochib berilib, soliq stavkalari yildan yilga kamaytirilmoqda. Shu bilan birga, Soliq

kodeksida  ko‘zda  tutilgan,  O‘zbekiston  Respublikasi  Soliq  qo‘mitasi  qarorlari

asosida  belgilangan  yuridik  shaxslar  turli  soliq  imtiyozlaridan  foydalanishi

mumkin.  Masalan,  yangi  tashkil  qilingan  firma  va  korxonalar,  ya’ni  yuridik

shaxslar ro‘yxatdan o‘tgan kundan e’tiboran 1- yili 25%, 2- yili 50% belgilangan

stavkadan kamaytirilgan holda, keyingi yillarda esa belgilangan stavka bo‘yicha

soliq to‘laydilar.

1. Jismoniy shaxslarning jami daromadlari tarkibiga nimalar kiradi?

2. Jismoniy shaxslarning qanday daromadlaridan daromad solig‘i undiriladi?

3. Jismoniy shaxslarning dividendlari va foizlar ko‘rinishida olgan daromadlaridan

qanday stavkada soliq olinadi?

4. Jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan to‘laydigan daromad solig‘ining

stavkalarini sharhlab bering.

5. Yuridik shaxslardan olinadigan daromad (foyda) solig‘i stavkalari haqida nimalar

bilasiz? Ularni pasaytirilishining boisi nimada?

6. Quyida keltirilgan respublikamizdagi jismoniy shaxslardan olinadigan daromad

solig‘i stavkalarining o‘zgarish jadvalini tahlil qiling. Soliq stavkalari pasaytirilishi

sababi nimada deb o‘ylaysiz?