Iqtisodiy bilim asoslari

8-sinf “Iqtisodiy bilim asoslari” (umumta’lim maktablari uchun) I-variant
1. Mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur bo`lgan resurslar narxi oshganda…
A) Talab egri chizig`i yuqoriga va o`ngga siljiydi.B) Taklif egri chizig`i yuqoriga va chapga siljiydi.
C) Taklif va talab egri chiziqlari yuqoriga siljiydi.D) Taklif egri chizig`I pastga va o`ngga siljiydi.
2. Iqtisodiyotda nimalar uzluksiz aylanishda bo`ladi?
A) Faqat pul mablaglari; B) Pul mablaglari va tovarlar;
C) Tovarlar va xizmatlar; D) Resurslar, tovarlar,xizmatlar va pul mablaglari.
3. Agar, bozordagi narx muvozanat narxdan past bo`lsa, u holda:
A) tovar ortiqchaligi vujudga keladi
B) tovar taqchilligi yuzaga keladi
C) iste’molchi bozori shakllanadi
D) Jamiyatning umumiy ahvoli yaxshilanadi
4. O’zbekiston Resbublikasi Markaziy Banki va davlat Soliq qomitasining 2009yil 27 iyuldagi qo’shma qaroriga ko’ra avtomobillarga yonilg’i quyish shoxobchalarida, restoranlarda, telefon, uyali aloqa xizmatlari uchun to’lovlar qabul qilish shoxobchalarida
A) yil daromadini nazorat qilish majburiyati yuklandi
B) terminallar o’rnatish majburiyati yuklandi
C) foyda deklaratsiyasini to’ldirish majburiyati yuklandi
D) firmani samaradorligini oshirish uchun kredit berish majburiyati yuklandi
5. Odatda bozorda…
A) Har doim sotuvchilarning mavqeyi baland bo`ladi.
B) Xaridorlarning mavqeyi har doim sotuvchilarnikidan baland bo`ladi.
C) har qanday sharoitda ularning mavqeyi teng bo`ladi.
D) Kimning mavqeyi baland ekanligini aniqlash mumkin emas.
6. Qachon tovar va xizmatlar bozori muvozanat holatda bo`ladi?
A) Talab taklifga teng bo`lganda
B) narx = xarajatlar + foyda ga teng bo`lganda
C) texnologiya darajasi asta-sekin o`zgartirilsa
D) Talab miqdori taklif miqdoriga teng bo`lganda
7. Quyidagilardan qaysi biri bozor talabiga ta’sir etmaydi?
A) Istemolchilar daromadi; B) O`zaro bog`liq tovarlar va narx;
C) Resurslar narxi D) Iste’molchilar soni.
8. Taklif qonuniga ko`ra boshqa shart sharoitlar o`zgarmagan holatda narx oshsa…
A) taklif oshadi; B) taklif kamayadi; C) taklif miqdori oshadi; D) taklif miqdori kamayadi.
9. Tovarning muvozanat narxi 1000so’m, muvozanat miqdori 60 dona. Muvozanat narxi 400so’mgacha o’zgarishida muvozanat miqdori 1000donaga o’zgaradi.O’zgarish qaysi omil ta’sirida yuz bergan bo’lishi mumkin. Bu bozorda dastlab necha so’mlik tovar sotilgan? Keyingi holda- chi?
A) bozordagi sotuvchilar sonining oshishi, 60000 so’m va 400000so’m
B) iste’molchilar daromadlarining oshishi, 60000so’m va 400000so’m
C) aholi sonining oshishi, 60000so’m va 400000so’m
D) tovar o’rnini bosuvchi tovar narxining oshishi, 60000so’m va 400000so’m
10. Agar tovar narxi talab va taklif chiziqlari kesishgan nuqtadan pastda bo`lsa quyidagi holatlardan qaysi biri yuz beradi;
A) Tovar ortiqchaligi; B) Tovar taqchilligi;
C) Ishsizlik oshadi; D) ishsizlik kamayadi
11. Pul qanday xususiyatlarga ega bo`lmaydi?
A) Qulay va ixcham; B) Pishiq , barqaror va chidamli ;
C) Kamyob va hammaning unga erishishga bo`lgan imkoniyati chegaralangan;
D) chiroyli va kamyob
12. Tovarni bir bozordan past narxda sotib olib, ikkinchi bozorda qimmat narxda sotish quyidagilardan qaysi biriga ta’luqli emas?
A) foyda olish maqsadidagi jarayon;
B) yuqori darajadagi narxlarda bozordagi taklifni oshirish vositasi;
C) bozorlardagi narxlarning turlicha ekanligi;
D) Bozorda yuqori darajadagi narxlarda talabni oshirish vositasi
13.Monоpol raqobat bozorida narxlar vositasisiz raqobat mavjudmi? Bo‘lsa, qanday turidan foydalaniladi?
A)Narxlar vositasisiz raqobat mavjud emas B)E’tibor ko‘proq reklamaga qaratiladi
C)Boshqa raqobatchilarga ham bog‘liq D)Raqobatning hamma turlaridan foydalaniladi
14. Quyidagi berilganlardan qaysi biri tarmoqda raqobat yo`qligini bildiradi?
A) Foyda darajasininig bu iqtisodiyotda belgilangan foyda darajasidan kam bo`lishi
B) Bu tarmoqdagi firmaning ishlab chiqarishni kengaytira olmaslik qobiliyati;
C) Boshqa firmalarning tarmoqqa kira olmasligi;
D) Mamlkatdagiga nisbatan bu tarmoqda ish haqining kam bo`lishi.
15.Adam Smitning “Bozor davlatning aralashuvisiz ham talab va taklif vositasida barqaror faoliyat ko‘rsata oladi” – degan fikriga ko‘p jihatdan zid bo‘lgan tushuncha keltirgan olimni ko‘rsating.
A)Jon Meynard Keyns B) Alfred Marshal
C)Ernest Engеl D) E. Sariqov
16. Quyidagi omillardan qaysi biri mahsulotga bo`lgan iste’mol talabini pasayishiga sababchi bo`lmaydi?
A) mahsulotni ishlab chiqaruvchi korxona foydasining pasayishi;
B) tarmoqda band bo`lgan resurslar narxining oshishi;
C) tarmoqda ishlab chiqarish korxonalarining qisqarishi;
D) mahsulot taklifining qisqarishi.
17. Bozor iqtisodiyotining asosiy xususiyatlarini to‘g‘ri ketma-ketlikda joylashtiring.
1.Erkin iqtisodiy faoliyat. 2.Iqtisodiy manfaatdorlik va foyda olishga bo‘lgan intilish. 3.Raqobat.
4.Erkin narxlar. 5.Xususiy mulkchilik. 6.Monapoliyani rad etish.
A)1,5,4,2,6,3 B)1,5,2,6,4,3 C)1,4,6,2,3,5 D)1,4,2,6,3,5
18.Respublikamizdagi soliqlardan tashqari yana qanday majburiy to‘lovlarni bilasiz.
A)Davlat boji, bojxona to‘lovi
B)Kommunal to‘lovlar, tabiy resurslardan foydalanganlik uchun to‘lovlar
C)Boshqa majburiy to‘lovlar mavjud emas
D)Sug‘urta, mol-mulk to‘lovlari
19.Soliq stavkasi qaysi ko‘rinishda berilishi mumkin?
A)Qat’iy va nisbiy B)Majburiy va bevosita C)Bevosita va bilvosita D)Sub`ekt va ob`ekt
20.Korxonaning sof foydasi 200000 so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 800 000 so‘m bo‘lganda, foyda normasi qanday miqdorni tashkil qiladi?
A) 35% B)50% C) 25%D)40%
21.U buyuk ingliz iqtisodchisi, bozor iqtisodiyotining asoschi gap kim haqida boryapti?
A) Irvin Fishsher B)Alfred Marshall
C)John Styuart D)Adam Smit
22. “Xo‘jalik yurituvchi subektlarning soliq yukini kamaytirish, mikrofirma va kichik korxonalar uchun soliq to‘lovlarini 10% dan 8% ga, 2009-yildan 7% ga tushurilishi natijasida kichik biznes subektlari soni 1,9 barobar ko‘paydi…” bu jumla qaysi kitobdan keltirilgan?
A) “Soliq to‘lovchilar huquqlari burchlari” kitobidan
B) “O‘zbekiston respublikasi soliq kodeksi” da
C) “Jahon moiyaviy-iqtisodiy inqirozi, o‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etsh yo‘llari va choralari” kitobida
D) “O‘zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo‘lida” kitobida”
23.Iqtisodiy jarayonlar qanday ketma – ketlikda joylashadi?
A)Ist’emol, ayriboshlash, taqsimot, ishlab chiqarish
B)Ishlab chiqarish, taqsimot, ayriboshlash, ist’emol
C)Ishlab chiqarish, ayriboshlash, ist’emol, taqsimot
D)Taqsimot, ishlab chiqarish, ist’emol, ayriboshlash
24. “Bozor davlatning aralashuvisiz ham talab va taklif vositasida barqaror faoliyat ko‘rsata oladi” – degan fikr muallifini ko‘rsating.
A)Adam Smit B)Alfred Marshal
C)Ernest Engel D)E. Sariqov
25.Plastik kartochkadagi pullarni kerak bo‘lganda qanday naqd pulga aylantirib olishimiz mumkin?
A)Banklardan B)Bankomatlardan
C)Savdo shаxobchalaridan D)Naqd pulga aylantirib bo‘lmaydi
26.Monopoliya so‘zining lug‘aviy ma’nosini toping.
A)Lotincha “tanho sotaman”
B) Arabcha “tanho sotaman”
C) Yunoncha “tanho sotaman”
D) Ingilizcha “tanho sotaman»
27.Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
A)Mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
B)Mahsulot miqdorini qilingan sarf – xarajatlarga nisbati bilan
C)Mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
D)Mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
28.Bozor nimaning asosini tashkil etadi?
A)Oldi-sotti jarayonining B)Tovar xo‘jaligining
C)Istemolning D)Ishlab chiqarishning
29.Muayyan narxda tovar taklif miqdorining unga bo’lgan talab miqdoridan yuqori bo’lgan bozor qanday nomlanadi?
A)Muvozanatlashganbozor B)To’yingan bozor
C)Taqchil bozor D)Monоpollashgan bozor
30.Daromadning oshib borishi bilan kamayib boradigan soliq stavkasi qanday nomlanadi?
A)Proporsionl soliq stavkasida
B)Progressiv soliq stavkasida
C)Regressiv soliq stavkasida
D)Bevosita soliq stavkasida
31. Odamlarning iqtisodiy qarorlar qabul qilish bilan bog`liq tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish layoqati nima deb ataladi?
32.Markazlashgan rejali iqtisodiy tizimda asosiy qarorlarni kim qabul qiladi?
33.Sug`urta qilishdan ko`zlangan asosiy maqsad nima?
34. Tovar shitrix kodidan qanday ma`lumotlarni aniqlab olish mumkin?
35.Tovarning bozor taklif miqdorining unga bo‘lgan talab miqdoridan past bo‘lgan bozor qanday ataladi?
36.O`zbekistonda bozor munosabatlariga o`tishning 5 tamoyili I.A.Karimovning qaysi kitobida 1-chi marotaba to`liq bayon etilgan?
37.Davlat byutjetiga tushadigan soliqlarni aniqlang?
38. Intellektual tovarlar bozorida nimalar sotiladi?
39.Davlat tomonidan ko‘rsatiladigan ba’zi bir xizmatlar uchun to‘g‘ridan to‘g‘ri to‘lanadigan haq qanday ataladi?
40.Tovar taklifi miqdorining unga bo‘lgan talab miqdoridan yuqori bo‘lgan bozor qanday ataladi?