Iqtisodiy bilim asoslari

8-sinf “Iqtisodiy bilim asoslari” (umumta’lim maktablari uchun) I-variant
1. Tovarga bo`lgan talab va taklifning bir vaqtda oshishi nimaga olib keladi?
A) Narx oshadi B) Tovarning umumiy miqdori oshadi
C) Narx o`zgarmasdan qoladi D) Jamiyatning umumiy ahvoli yaxshilanadi
2. AQSh adliya vazirligi qoshidagi antimonopoliya qo‘mitasi Microsoft firmasini erkin raqobatni buzgan deb topib sudga bergan yilni to‘g‘ri ko‘rsating?
A)1996-yilda B)1997-yildaC)1998-yilda D)2000-yilda
3. Qaysi javobda keltirilgan xususiyatlar bozor iqtisodiyotiga xos emas?
A)Erkin iqtisodiy faoliyat, xususiy mulkchilik
B)Davlat tomonidan belgilab berilgan reja asosida ishlab chiqarishni tashkillashtirish
C)Erkin narxlar, iqtisodiy manfaatdorlik va foyda olishga bo`lgan intilish
D)Raqobat, monopoliyani rad etish
4. Agar talab kamaysa talab egri chizig`i qaysi tomonga siljiydi?
A) Pastga va chapga;B) Soat strelkasi bo`yicha;
C) Tepaga va o`ngga;D) Soat strelkasiga teskari yo`nalishdA)
5. Narxlarning taqsimlash vazifasi
A) piyoz o’simligining narxi o’shishi fermerlarni ko’proq piyoz o’simligini ekishga da’vat etadi
B) narx haqida ma’lumotga ega bo’lmay,xonadonni ta’mirlash uchun o’zingiz bajarishga qaror qilasiz
C) bino egasi uni ofis binosi uchun ijaraga berganda katta mablag’ oladi
D) siz hisobchi kasbini tanladingiz, chunki uning maoshi katta
6. Nominal daromadni narx indeksiga bo’lish bilan nima aniqlanadi?
A)Nominal daromad B)Narx indeksi C)Real daromad D)Yalpi daromad
7.Firma birinchi yili 30000000 so’m xarajat qilib, 33500000 so’m daromad qildi, ikkinchi yili esa 33500000 so’m xarajat qilib 40000000 so’m daromad oldi. Agar keyingi yili narxlar 1,3 % ga o’zgargan bolsa, ikkinchi yili foydaning real miqdori qanchani tashkil qiladi ?
A) 3500000B) 5000000 C) 6500000D) 2500000
8. Narx-navoning oshishiga mos ravishda maosh, stipendiya va turli xil nafaqa pullarini oshib borilishi javoblar orasidagi qaysi islohatga monand?
A)Moliya-kredit islohati B)Mulkchilik islohati
C)Narx-navoning to‘g‘ri tashkil etilishi D)Ijtimoiy sohadagi
9. Ishlab chiqarish omillariga nimalar kiradi?
A) Insonga tabiat tomonidan in’om etilgan tekin ne’matlar
В) Inson iqtisodiy faoliyati orqali yaratiladigan ne’matlar
С) Tabiiy resurslar, kapital resurslar, mehnat resurslari, tadbirkorlik
D) Mehnat qilishga layoqatli kishilarning mehnati
10.Texnologiya taraqqiyoti natijasida :
A) Talab chizigi yo`qoriga va o`ngga siljiydi; B) Talab chizigi pastga va o`ngga siljiydi;
C) Taklif chizig`i pastga va o`ngga siljiydi;D) Taklif chizig`i yo`qoriga va chapga siljiydi
11. “Iqtisod deb, pul va mol kabi nematlarning qadrini bilmoqqa aytilur” bu so‘zlar muallifini toping.
A) Abdulla Avloniy B)Alisher Navoiy C)Abu Ali ibn Sino D)Abdulla Qahhor
12. Engel qonuni qaysi javobda to’g’ri ifodalangan?
1.Oila xarajatlari majburiy va erkin xarajatlardan tashkil topadi
2.Oila daromadlarining ortishi majburiy va erkin xarajatlarning ham ortishiga olib keladi
3.Oila daromadlari oshganda jami xarajatlarga nisbatan oziq-ovqat xarajatlarining salmog’i kamayadi
4. Kiyim –kechak, uy-joy va energiya manbalari xarajatlari salmog’i o’zgarishsiz qoladi, madaniy va nomoddiy xarajatlar salmog’i ortib boradi
A)1,4 B)2,3 C)3,4D)1,4
13. Quyidagi omillardan qaysi biri talabga ta’sir ko`rsatmaydi?
A) aholi sonining o`zgarishi;
B) iste’molchilar daromadining o`zgarishi;
C) bozorga ko`p miqdordagi tovarni keltirilishi;
D) Narx oshishining kutilishi;
14.Ishlab chiqarishning asosiy maqsadi qanday?
A)Davlat iqtisodiyotini rivojlantirish
B)Davlatning ishlab chiqarish potensialini oshirish
C)Oshib boruvchi ehtiyojlarni qondirish
D)Ilmiy – texnika taraqqiyotini ta’minlash
15. Iqtisodiyotning tarkibiy qismlariga nimalar kiradi ?
A) Iqtisodiy jarayonlar amalga oshadigan joydagi bino inshoatlar
В) Alohida olingan oila, korxonalar mol mulki
С) Tabiat,odamlar va odamlar tomonidan yaratilgan barcha narsalar
D) Yo’llar, ko’priklar,tabiiy boyliklar
16.Germaniya, Shvetsiya,Norvegiya,Kanada, Finlandiya bu davlatlar qaysi iqtisodiy tizimda?
A) An’anaviy B) Bozor C) Buyruqbozlik D)Aralash
17. Agar ikki xil tovar o`zaro bir-birini o`rnini bosuvchi bo`lib, birinchi tovar narxining oshishi natijasida
A) Ikkinchi tovarga bo`lgan talab pasayadi;
B) Ikkinchi tovarga bo`lgan talab oshadi;
C) Ikkinchi tovarga bo`lgan talab miqdori oshadi;
D) Ikkinchi tovarga bo`lgan talab miqdori kamayadi.
18.“Iste`molchilarning haq-huquqlarini himoya qilish” to`g`risidagi qonun qachon qabul qilingan?
A) 26.04.1996 y B) 2.03.1996 y C) 8.12 1992 y . D) 30. 05. 2005 y
19.Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida jamiyatda ijtimoiy siyosiy barqarorlik ta`minlanadi. Aholining turmush darajasidan kelib chiqib ijtimoiy himoya choralari ko‘riladi. Bu qaysi tamoyilga oiddir?
A)Iqtisodning siyosatdan ustunligi tamoyili
B)Bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o‘tish tamoyili
C)Faol ijtimoiy siyosat yuritish tamoyili
D)Bozor – ijtimoiy siyosat asosi tamoyili
20. Makroiqtisodiyot nimani o’rganadi?
A) Mamlakat miqiyosidagi iqtisodiy jarayonlarni o’rganadi
В) Alohida olingan oila, korxona, tarmoq iqtisodiyotini o’rganadi
С) Resuslar, ishlab chiqarish, taqsimotni o’rganadi
D) Yalpi daromad, foyda, zararni aniqlashni o’rganadi
21. Engel izlanishlar natijasida oila xarajatlarida nimalarni salmog’i oshadi?
A. oziq-ovqatga sarflanadigan xarajatlarning salmog’i
B. kiyim- kechak, uy –joy xarajatlarning salmog’i
C. madaniy va nomoddiy xarajatlarning salmog’i
D. energiya manbalarigasarflanadigan va madaniy xarajatlarning salmog’i
22.Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning besh tamoyili Prezidentimiz I. A. Karimovning qaysi asarida to‘liq ochib berilgan?
A)“Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, o‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari, choralari” asrida
B) “Yuksak ma’naviyat - yengilmas kuch” asarida
C) “O‘zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo‘lida” asarida
D) “Ozbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” asarida
23.Monopolistik raqobat bozoriga to‘g‘ri keladigan misolni ko‘rsating.
A) Salqin ichimliklar bozori B)Qimmatli qog‘ozlar bozori
C)Elektr energiya ta`minoti bozori D) Transport xizmati bozori
24. Agar ikkita tovar o‘zaro to‘ldiruvchi bo‘lsa, tovarning narxi qanday oz’garadi?
A)Birinchi tovar narxining oshishi ikkinchi tovarga talabning kamayishiga olib keladi
B)Birinchi tovar narxining oshishi ikkinchi tovarga talabning oshishiga olib keladi
C)Birinchi tovar narxining kamayishi ikkinchi tovarga talabning kamayishiga olib keladi
D)Har ikkala tovar narxi va hajmi o‘zgarmay qoladi
25. 1723-1790 – yillarda yashagan iqtisodchi olimni ko‘rsating
А)Adam Smitt В)Ernest Engel С)Adam Smit D)Alfred Marshall
26.Jismoniy shaxslardan olinadigan soliq turlarini ko‘rsating.
A) Daromad solig‘i, yer solig‘i, aksiz solig‘i, mol-mulk solig‘i
B) Yer solig‘i, daromad solig‘i, mol-mulk solig‘i
C)Tabiy resurslarfoydalanganlik solig‘i, yer solig‘i, aksiz solig‘i, mol-mulk solig‘i
D)Daromad solig‘i, yer solig‘i, tabiy resurslardan foydalanganlik solig‘i
27.Soliqqa tortish tamoyillari to‘g‘ri ko‘rsatilgan jumlani toping.
A)Yagonalik, to‘g‘rilik, majburiylik.
B)Aniqlik, oshkoralik, adolatlilik
C)Soliq to‘lovchining haqligi, yagonaligi, qonuniyligi
D)Ishonchlilik, yagonali
28. “Davlat budjetining asosiy manbai hisoblangan soliqlarsiz, davlat …” jumlani to‘ldiring.
A)Mavjud bo‘la olmasligi mumkin
B)O‘z vazifalarini to‘laqonli bajara olmasligi mumkin
C)Ta’lim va sog‘liqni saqlashdagi rolini to‘laqonli bajara olmasligi mumkin.
D)Mustaqil siyosat yurita olmaydi
29. 00-09 strix kodi qaysi davlatga tegishli?
A)AQSh, Kanada B)Italiya
C)Buyuk Britaniya, Anglya D)Fransiya
30.Tovar qalbaki yoki haqiqiy ekanligini aniqlash uchun ikkinchi bo‘lib qanday amal bajariladi?
A)Chapdan o‘ngga tomon juft o‘rinda turgan raqamlar qo‘shib chiqiladi
B)Toq o‘rinda turgan oxirgi nazorat raqamidan tashqari barcha raqamlar qo‘shib chiqiladi
C)Hosil bo‘lgan natija 3 ga ko‘paytiriladi
D)Chiqqan sonning oxirgi raqami 10 dan ayriladi
31.Botir biznes bilan shug‘ullanib bir yilda 720000 so‘m ishlab topdi. Agar joriy yildagi narx darajasi 1.5 ga teng bo‘lsa, u holda Botirning real ish haqqi qanchani tashkil qiladi?
A)724000 B)600000 C)480000 D)1080000
32.Qaysi olim tomonidan iqtisodiyot nazariyasiga matematika tadbiq etildi?
33. Sotuvchi va xaridorlarni qoniqtirgan narx qanday nomlanadi?
38. Bozor ishtirokchilarining erkin faoliyatini nima muvofiqlashtiradi?
34. Alohida shaxsga tegishli bo`lgan mulk qanday ataladi?
35. Qaysi raqobat turida narxlar oshib, mahsulot sifati tushadi?
36. Nima uchun korxona manzili o`zgarganda, darhol mahalliy soliq organlariga xabar berish kerak?
37. Quyida berilgan fikrlar kimga ta’luqli: Soliqlarni to`lashdan bosh tortish, o`z yaqinlariga jafo qilish bilan barobardir
38. “Mubayyin”, “Zakot to`grisidagi katta kitob”kabi qomusiy asarlar kimning qalamiga tegishli?
39. Tabiiy monopoliyalarni kim nazorat qiladi?
40. Qaysi tamoyil bozor iqtisodiyotiga o`tishda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta’minlaydi?