Iqtisodiy bilim asoslari 8

Iste’mol tovarlari bozori
Aholi uchun zarur bo‘lgan tovarlar va xizmatlar iste’mol tovarlar bozorida sotiladi. Biz 
yaxshi bilgan dehqon bozori, mol bozori, mashina bozori, uy-joy bozori, kiyim-kechak 
va buyumlar bozori, do‘konlar, supermarketlar, oshxona, novvoyxona, transport, aloqa, 
elektr, suv, gaz, issiqlik ta’minoti korxonalari, sartaroshxona, madaniyat, sog‘liqni saqlash, 
ta’lim maskanlari — iste’mol tovarlar bozorini tashkil qiladi.
Oldi-sotdi
 
jarayoni
— tovar va xizmatlar pulga, pul esa tovar va xizmat larga ayir-
bosh lana digan jarayon.
Bozor
 
— xaridor va sotuvchilar oldi-sotdi jarayonini amalga oshirish uchun uchra-
shadigan makon.
Iste’mol tovarlari bozori
— aholi, uy xo‘jaliklari ehtiyojlari uchun zarur tovar va 
xizmatlar sotiladigan bozor.
Ishlab chiqarish vositalari bozori
Korxonalarda tovar ishlab chiqarish uchun kerak bo‘ladigan asbob-uskunalar, bino-
inshootlar, xomashyo va materiallar ishlab chiqarish vositalari bozorida sotiladi. Ishlab 

---

37
36
37
chiqarish vositalari oldi-sotdisi to‘g‘ridan to‘g‘ri, bevosita ishlab chiqaruvchi va iste’molchi 
orasida yoki tovar birjalari hamda savdo firmalari xizmatlari orqali amalga oshiriladi. 
Tovar birjalari tovarlarni katta-katta hajmda, ulgurji (ko‘tarasiga) sotib olish va sotishni 
uyush-tiradigan vositachi tashkilotlardir.
Tovar birjasi
— tovarlarni katta-katta hajmda, ul gurji (ko‘ tarasiga) sotib olish va 
so tishni uyushtira digan vositachi tashkilot.
Ishlab chiqarish vositalari bozori
— korxona va firmalar ehtiyojlari uchun za rur 
tovar hamda xizmatlar sotiladigan bozor.
Mehnat birjasi
— korxonalar va ish qidirib yurgan ki shilar o‘rtasida vo si tachilik 
faoliyatini olib boruvchi tashkilot.