Iqtisod nazariyasi

koeffitsiyenti (TEIK) hamda tarmoq ishlab chiqarishidagi eksport bo’yicha kvotadan foydalanish mumkin. TEIK quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

bu yerda:
— mamlakat eksportida tovar (tarmoq tovarlari yig'indisi) ning solishtirma salmog'i;
— jahon eksportidagi shu turdagi tovarlarning solishtirma salmog'i.
Agar nisbat birdan katta bo'lsa, bu tarmoq yoki tovarni xalqaro jihatdan ixtisoslashgan tarmoq yoki tovarlarga kiritish mumkin va aksincha.
Eksport bo'yicha kvota milliy sanoatning tashqi bozor uchun ochiqlik darajasini ifodalaydi:
,
bu yerda: E — eksport qiymati.
Eksport bo'yicha kvotaning ko'payishi ham mamlakatning xalqaro mehnat taqsimotidagi ishtirokining, ham mahsulot raqobatbardoshligining o'sib borishidan darak beradi. Mamlakatdagi aholi jon boshiga to'g'ri keluvchi eksport hajmi uning iqtisodiyotining «ochiqligi» darajasini ifodalaydi.
Eksport salohiyati (eksport imkoniyatlari) — bu mazkur mamlakat tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotning o'z iqtisodiyoti manfaatlariga putur yetkazmagan holda jahon bozorida sotishi mumkin bo'lgan qismi.
Tovarlar eksporti va importi summasi tashqi savdo aylanmasi yoki tashqi tovar aylanmasini tashkil etadi. Qandaydir mamlakat ishlab chiqaruvchi mamlakatdan tovarni o'z iste’moli uchun emas, balki uchinchi mamlakatga