«iqtisod-moliya»


 Уз Р. М ДА Ф - И 21, On - 1, Иш 792, 986



Download 7,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/132
Sana13.03.2022
Hajmi7,14 Mb.
#492366
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   132
Bog'liq
O\'zbekistonda soliqlar tarixi (N.Oblomurodov, F.Tolipov)

1 Уз Р. М ДА Ф - И 21, On - 1, Иш 792, 986.
92
www.ziyouz.com kutubxonasi


ва азалдан хусусий мулкни ташкил этган хусусий мулк ерлари 
(мулк) солиги (ёки салгут) деб номланувчи, пул билан туланадиган 
ер солигига тортилган, адай мулк (оддий халк; тилида атай мулк) 
ерларидан ер солиги эмас, балки кура солиги ундирилган, бу солик; 
туловчилар уз мулкий ахволларига кура киритиладиган тоифага 
мувофик хисоб-китоб килинган ва шу сабабли даромад солиги 
хусусиятларига эга булган. Саидлар, хужалар, шайхлар ва 
мансабдор шахсларнинг ерлари махсус хон ёрликлари билан хирож 
тулашдан озод килинган булиб уларга худди шундай васикалар 
берилган.
ДАЛЛОЛ Х^АК^И 
(узб.) 
- сотувчи ва харидор уртасидаги, мол 
ва тарозибон уРтасиДаги узаро олди-сотди муносабатларини 
келиштирувчи, мувофиклаштирувчи масъул шахсга узаро келишув 
асосида туланадиган пул. Зеро, даллоллар хар бир модданинг сони, 
микдори га караб хак талаб килса-да, хар ким уз эхтиёжига караб 
даллол билан келишган холда даллол хакини тулаган. Хар бир 
бозорда йирик-йирик даллоллар фаолият курсатган, довруги етти 
икдимга машхур даллоллар булиб, одамлар уз молларини сотиш 
учун узларига таниш даллолларга мурожаат этганлар, уларга бозор 
маъмурияти фаолият юритиш учун зарур шарт-шароитларни яратиб 
берган. Бухоро амирлиги, Хива ва 
Куцоя
хонликларида даллол 
хаккига хатто бозор хужайинлари хам дахл кила олмаганлар. 
Даллоллик, купиича, аждодлардан-авлодларга, отадан-болага мерос 
булиб утган.
Ж УЙЧА ПУЛИ 
(ф.узб) 
~ Бухоро амирлигида дехконлар 
томонидан унча катта булмаган сув иншоотлари, арик ва 
зовурлардан фойдаланганлик учун туланган тулов шундай аталган. 
Жуйча пули солик йигувчилар томонидан экин майдонининг кай 
даражада сугорилгани, канча мивдорда сув ишлатилганига каРаб, 
мироблар билан биргаликда амир хазинаси учун тупланган.
КАФСАН (ф-т.) - мулкдор ва ер эгасининг соликларидан 
таищари хирмондан олинадиган хавди.
КОТИБОНА (ф.) - хон, амир, бек саройида фаолият 
курсатган барча тоифадаги котиб, мирза ва хаттотлардан йигиб 
олинган йигим, XIX аср охири - XX аср бошларига келиб Бухоро 
амирлигида у, 2 тангадан 4 тангагача мивдорда булган. Иигиб 
олинган пул хон, кейинчалик амир хазинасига тушган.
КУПРИК ПУЛИ ~ Урта Осиёда хонликлари худудида 
махаллий ва хукуматга каРашли булган куприклардан мол олиб 
утувчилардан олинадиган утиш хаки, бож ёки йигим.
93
www.ziyouz.com kutubxonasi


ЛАБАКИ ПУЛИ (ф.узб.) - каттарок сув иншоотлари, арик; ва 
зовурлардан сувни угирлаб, яширинча фойдаланганлиги учун 
солинган жарима пули. Бунда, маблаг, албатта, мироб гувохлигида 
ундирилиб, хукмдор хазинасига тушган.
МАКТАБ ПУЛИ (узб.) - ота-оналарнинг мактабдаги домлага 
фарзандларини бериб у^итганлиги учун туланган пул. Албатта 
бериладиган пул х,ар бир ога-онанинг имкониятидан келиб чивдан 
хрлда белгиланган булиб, олди-берди натура шаклида х,ам амалга 
оширилган. 
Бухоро 
амирлигидаги 
мактабдор 
домлаларнинг 
оладиган даклари бошк;а хонликлардаги мактабларга Караганда 
анча юдори булган. Жумладан, амирлик кушбеги идораси х,ар бир 
ук;увчи учун 10-15 бухорий танга талаб килган.
МЕХТАР ( ар.)- Бухоро амирлигида закотчилар бошлиги. 
Кудон ва Хива хонликларида давлат хизматчиси. Шунингдек, 
утмишда сарой 
созандаларининг бошлиги, 
етакчи 
созанда. 
Темурийлар замонида медтарлар ногорачиларидан, кейинчалик 
сурнайчилардан тайинланган.
МУШТАК (ф.) - у™ишда Бухоро амирлигида мажбурий 
булган, амин, оксокол хдмда назоратчилар фойдасига олинган х,ак;. 
Албатта, муштак тулашдан диний уламолар, вакф эгалари озод 
этилганлар. У асосан натура тарзида амалга оширилган.
МУШ РИФОНА (ф.) - солик; йигувчи мушрифларнинг маоши 
учун олинадиган махсус солик; тури. Бу солик; тури кейинги урта 
асрлар ва ундан сунг Хива хонлигида *ам жорий этилган булиб, 
йирик-йирик амалдорлар уни уз фойдалари учун йигиб олганлар.
м у ц а р р а р и й - аник ва белгилаб куйилган соликлар; 

Download 7,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   132




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish