|
3.2Yelimlash usulida oxorlashningiqtisodiy samaradorligi
Oxor tayyorlash vaqti:
Oxorlash tezligi:
Qozonda oxor tayyorlash unumdorligi, kg/ soat;
Bazali 1 kg tayyor oxorning bahosi – 235.3 so‘m
682,7∙235,3=160639,31 so‘m soatda
Bir soatda 1qozon uchun oxor tayyorlashdan olinadigan qo‘shimcha daromad – 160639.31 so‘m.
Quyidagi 5- jadvaldapolietilenglikol ko’pigida oxorlangan kalava ipni texnik – iqtisodiy ko’rsatkichlari keltirilgan.
5 – jadval
Oxorlangan kalava ipni texnik – iqtisodiy ko’rsatkichlar
Deformatsiya
qismlari
|
Deformatsiya ulushlari
|
Ishlov berilmagan ip
|
Polietilenglikolning konsentraysiyasi
|
4%
|
8 %
|
12 %
|
16 %
|
Qayishqoq
|
0,51/0,3
|
0,55/0,58
|
0,54/0,58
|
0,51/0,66
|
0,62/0,44
|
Elastik
|
0,21/0,32
|
0,22/0,23
|
0,34/0,23
|
0,36/0,20
|
0,15/0,28
|
Plastik
|
0,28/0,38
|
0,23/0,19
|
0,14/0,19
|
0,13/0,14
|
0,23/0,28
|
Qaytish
|
0,72/0,52
|
0,77/0,81
|
0,88/0,81
|
0,87/0,86
|
0,77/0,72
|
Umumiy
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Yoqoridagi jadvaldan ko’rinib turibdiki polietilenglikol ko’pigida oxorlangankalava iplarni umumiy shikastlanishi 20 % ga, mexanik shikastlanishi esa 46% ga kamaygani kuzatilgan.
“Cotton Road” qo’shma korxonasining oxorxona havosini tabiiy yul bilan shamollatishdan tashqari, issiklik ko’p miqdorda ajralib chiqqani uchun oxorxona havosi quyidagi 21-rasmda keltirilgan mexanik usulda almashtiriladi. Hovani mexanik almashtirish ventilyatorlar bilan amalga oshiriladi [26,27].
21-rasm. Oxorxona hovasini mexanik almashtirish turlari.
Bo’limda past bosimli 1000 n/m g bentilyatorlar o’rnatilgan bo’lib,
shamollatishning uzatuvchi sistemasi, ya’ni tashqaridan olingan sof havoni bo’limda uzatib berish. Bunda tashqi havo qabul qiluvchi (1) shaxta orqali o’tib, (2) filtrda tozalanib, konditsionerda (3) sovutiladi yoki isitiladi va namligi meyorlashtiriladi, hamda (4) ventilyator orqali havo beruvchi (5) teshiklardan utib ish joylariga uzatiladi. Bu sistemaning kamchiligi, oxorlash mashinasidan chiqayotgan zararli moddalar (chang, issik havo, gaz va hk.) deraza, eshik va qurilish konstruksiyalaridagi teshiklardan ixtiyoriy holatda tashkariga chiqib ketadi. Shamollatishning suruvchi sistemasida esa, havo ish joylaridan (4) ventilyator yordamida ( 7) havo tozalagichga o’tadi va undan shaxta orqali atmosferaga chiqarib yuboriladi [28].
Havoning odam uchun sezilarli minimal tezligi 0.2 m/s hisoblanadi. Yilning sovuq paytlarida havoning tezligi 0.2-0.5 m/s, issiq kunlarida esa 0.2-0.1 m/s bo‘lii tavsiya etilgan. Issiq sexlarda bu tezlik 3.5 m/s gacha oshirilishi mumkin. sexda havo tezligini tanlashda uning texnologik jarayonga xalaqit bermasligini va zararli moddalarni uchirib sexga tarqatmasligini ham hisobga olish kerak[53]. Davlat sanitariya nazoratining tavsiyasiga ko‘ra ish joylarida yo‘d qo‘yish mumkin bo‘lgan havo harakatining tezligi ish joyining haroratiga quyidagicha bog‘lanadi.
Quyidagi 22-rasmda oxor tayyorlash bo’limidao’natilganfiltr keltirilgan.
Zamonaviy fabrikalarda changli havoni tozalash uchun filtrlar ishlatiladi. Filtrlar tuzilishiga ko’ra turlicha bo’ladi: barabanli filtrlar FT; FT-1; FBS.Yengli filtrlar. Bular bir bosqichli filtrlar deb ham yuritiladi.Barabanli va yengli filtrlar- bular ikki bosqichli filtrlar deyiladi, Ft-2m.
|
22-rasm. Filtr
1-yengli filtr.
2,3- yenglar mahkamlangan quttilar.
4-chang to’planadigan qop.
|
Changli havo kondensordan chang yerto’lasiga yo’naltiriladi. Changli havodan tozalangan oreshka havo quvurlari orqali MNSH-48M markali qopga joylash mashinasiga yo’naltirilishi mumkin. Savash mashinalari ostidan ajralayotgan chiqindilarni olish uchun ishchi shiberni burab qabul voronkalaridan birini ochib yuborishi kifoya, chiqindilar havo quvurlari orqali yiguvchi labazga borib tushadi.
Bo’limida havoning tozaligi ishchilar salomatligini saqlashda katta ahamiyatga egadir. Oxor tayyorlash jarayonida xavoga kishi organizmiga zararli bulgan gaz, chang bopsha moddalar ajralib chikadi. Kishi bunday havodan nafas olganda yukori nafas yullari kichiydi va kishi uzi Hohlamagan xolda yuzaki nafas oladi, bu esa upka faoliyatiga salbiy ta’sir kiladi va turli kasalliklarni keltirib chikaradi [29].
Sexlarda changlarning mavjudligi kuz shillik pardalarini kichishtirib konyuktivit kasalligini keltirib chiqaradi. Bundan tashqari chang zarrachalari tuberkulyoz tayoqchalarini va zararli bakteriyalarni tashuvchi vositadir.
Kishi organizmining meyoriy harorati 36-370Cbo‘ladi. Organizm o‘zi uchun zarur bo‘lgan haroratni ta’minlab turish qobiliyatiga ega. Organizmning bu xususiyati “haroratni rostlash” deb ataladi. Masalan, biz sovqotsak qaltiraymiz, bu muskullarning ish bajarishi natijasida energiya chiqarishidir. Qizib ketsak, terlaymiz, bu ortiqcha issiqlikni tashqi muhitga berish va shu orqali organizm haroratini ma’lum miqdorda saqlab turishdir.
Ma’lum og‘irlikdashi jismoniy mexnat bilan band bo‘lgan kishi o‘zini yaxshi his qilishi, ya’ni u qizib ketmasligi yoki sovqotmasligi uchun mikroiqlim sharoitlari ma’lum darajada bir –biri bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lishi kerak.
Sexdagi havo harorati pasayganda, qon tomirlar torayib, teiga qonning kelishi susayadi va tananing tashqi muhitga issiqlik berishi kamayadi. Shunday qilib, kishi o‘zini ish sharoitida yaxshi his qilishi uchun harorat, nisbiy namlik va havo harakati tezligining ma’lum uyg‘unligi zarur ekan [ 27].
Do'stlaringiz bilan baham: |
