Ion almashinish xromatografiyasi. Ion almashinish xromatografiyasi usullari. Ionitlar sig‘imini aniqlash usullari

Ion almashinish xromatografiyasi. Ion almashinish xromatografiyasi usullari. Ionitlar sig‘imini aniqlash usullari

Ion almashinish xromatografiyasi. Ion almashinish xromatografiyasi usullari. Ionitlar sig‘imini

aniqlash usullari

Agar qattiq sorbent ionogen gruppalar tutsa, u xolda unga elyuent eritmasi kuyilganda kationlar yoki anion bilan almashinish ketadi. Bunday ionogen gruppalar tutadigan qattia sorbentlar ionalmashtirgichlar deyiladi. Ionalmashtirgichlar kationalmashtirgichlar va anionalmashtirgichlarga bulindi.

Kationalmashtirgichlar uzida R-SO3H, R-COOH, R-OH kabi gruppalar tutadi. Bulardaga vodorod kationlar bilan almashinishga moyildir.

-SO3- , -O- -SOO- lar belgilangan ion deyiladi. N+ esa K+ va Na+ va boshqa kationlarga alashinishga moyil bo‘lgan karama - karshi ion deyiladi.

Anionalmashtirgichlar A-N(CH3)2, A2NH, A-NH2 bular asos xossasiga ega bo‘lgan moddalardir, o‘zida belgilangan - NH3+, R NH3+CI, ionlar tutadi, CI esa qarama — karshi iondir.

Ionalmashtirgichlarning amfoterligi ham mavjud, ya’ni o‘zida kislota va asos tutgan ionalmashtirgichlardir. Belgilangan gruppalar rN ga karab kationalmashtirgichlar yoki anionalmashtirgich bo‘lishi mumkin.

Ionalmashtirgichlarning amfoterligi ham mavjud, ya’ni o‘zida kislota va asos tutgan ionalmashtirgichlardir. Belgilangan gruppalar rN ga karab kationalmashtirgichlar yoki anionalmashtirgich bo‘lishi mumkin.

Istalgan ionalmashinish jarayonini qaytar stexiometrik jarayon deb karash mumkin. Bir xil zaryadli ionlar uchun umumiy xolda sxematik ravishda kuyidagicha tasvirlash mumkin.

A+V-A-+ V

Konsentratsion konstantasi esa:

Ionogen gruppalarning tabiatiga bog‘liq ravishda kationalmashtirgichlar kuchli kislotali va kuchsiz kislotalarga bo‘linadi.

Anionalmashtirgichlar kuchli va kuchsiz asoslarga bo‘linadi. Kuchli asosli anionalmashtirgichlarga harakatchan faza anionlari bilan almashinishga moyil bo‘lgan to‘rtlamchi ammoniy (R1 NR3 OH) gruppalari tutgan ionalmashtirgichlar misol bo‘la oladi: