Invesтitsiyalar hisobi

[ 550000 +( 550000 x 5 % ) +(550000 x 1% )= 583000 co`m]

Bu xo`jalik muomalasiga quyidagi buxgalteriya yozuvi rasmiylashtiriladi:

a) Pul mablag`lari o`tkazilganda

Dt «Brokerlik tashkiloti» 577500

Dt «Bank xizmati» 5500

Kt «Pul mablag`lari» 583000
b) Investitsiyalar qabul qilib olinganda

Dt «Qisqa muddatli investitsiyalar» 583000

Kt «Brokerlik tashkiloti» 577500

Kt «Bank xizmati» 5500
Investitsiyalar kirimi korxona ta`sischilari tomonidan qilingan badal sifatida ham yuzaga kelishi mumkin.
Dt «Qisqa muddatli investitsiyalar» yoki

Dt «Uzoq muddatli investitsiyalar»

Kt «Тa`sischilarni Ustav kapitaliga badallari bo`yicha qarzdorligi»
Agar investitsiyalarni sotib olish to`liq yoki qisman boshqa aktivlarga almashtirish orqali yuzaga kelsa, ularni hisobga olish quyidagi tartibda amalga oshiriladi.

2-misol. «A» kompaniyasi o`zining doimiy mol etkazib beruvchisi hisoblangan «V» kompaniyasining nominal qiymati 500 so`m bo`lgan 1000 dona aktsiyasini uzoq mud-dat davomida daromad olish maqsadida sotib olish niyatini bildirdi. «V» kompa-niyasi o`z aktsiyalarini nominal qiymati 350000 so`m, lekin shu kundagi joriy qiymati 625000 so`m bo`lgan «A» kompaniyaning uskunasiga almashtirishi mumkin-ligini aytdi. Тomonlar roziligi bilan kelishuv imzolandi. Bu xo`jalik muo-malasi 12-sonli Buxgalteriya hisobining «Moliyaviy qo`yilmalar» deb nomlangan milliy standarti holatlariga ko`ra quyidagi yozuvlar bilan rasmiylashtiriladi:

Dt «Uzoq muddatli investitsiyalar» 625000

Kt «Asosiy vositalarning sotilishi va boshqa

sabablarga ko`ra chiqib ketishi» 625000

Investitsiyalar qo`shma, sho``ba va qaram korxonalarni Ustav kapitalida da-romad olish maqsadida qatnashish orqali ham yuzaga kelishi mumkin. Bunday ho-latda quyidagi buxgalteriya yozuvlari rasmiylashtiriladi:

Dt «Avlod korxonalarga investitsiyalar»

Dt «Хorijiy kapitali mavjud korxonalarga investitsiyalar»

Dt «Qaram korxonalarga investitsiyalar»

Kt «Pul mablag`lari»

Kt «Asosiy vositalarning sotilishi va boshqa sabablarga ko`ra chiqib ketishi»

Kt «Boshqa aktivlarning sotilishi va boshqa sabablarga ko`ra chiqib ketishi»
Investitsiya sifatida kirim qilinayotgan qimmatli qog`ozlar ko`pchilik hollarda nominal qiymatidan yuqori yoki kam bahoda xarid qilinishi mumkin. Sotib olish va nominal qiymat o`rtasida yuzaga kelgan farq (ustama yoki chegirma) 12-sonli Buxgalteriya hisobining milliy standarti talablariga binoan ushbu qimmatli qog`ozlarning harakat muddati davomida hisobdan chiqarilib boriladi.