Investitsiya siyosatini amalga oshirishda maqsadli davlat investitsiya dasturlarining o’rni

Investitsiyalash jarayoni¹⁴

Investitsiya jarayoni ishtirokchilari

Davlat

Kompaniyalar

Xususiy shaxslar

Moliya bozori

Chet el korxonalari

Qo’shma korxonalar

Mahalliy investorlar

Ustun darajada hokimliklar o’z ehtiyojlarini qisqa muddatli obligatsiyalar chiqarish yordamida moliyalashtiradilar.

Ayrim vaqtda ijroiya hokimiyati idoralari pulni taklif qiluvchilar tomonida qatnashadilar. Masalan, shaharda ma’lum vaqtga kelib qandaydir pul summasi bo’shab qolsa, uni joriy hisob raqamida ushlab turmasdan, shahar hokimiyati mablag’ni qisqa muddatli moliyaviy bozorga qurollarga qo’yib daromad olishlari mumkin.

Ijroiya hokimiyati idoralarini moliyaviy mablag’larga ehtiyoj sezayotgan tomonda va taklif tomonida moliyaviy institutlar va moliyaviy bozorlar holatiga kuchli ta’sir ko’rsatadi. Aksariyat hollarda davlat – pul mablag’larini iste’molchisidir, ya’ni u mablag’ berishga qaraganda ko’p mablag’ni ishlatadi.

Kompaniyalar. Ko’pgina kompaniyalar shakllaridan qa’tiy nazar o’z faoliyatini yuritish uchun yirik moliya mablag’lariga muhtoj bo’ladi. Ijroiya hokimiyati idoralari singari, ularni moliyaviy ehtiyojlari uzoq va qisqa muddatliga bo’linadi. Uzoq muddatli maqsadlarni amalga oshirish uchun kompaniyalarga zavodlar qurishga, asbob-uskunalar va inshootlar olishga, yangi mahsulotlarni ishlash uchun pul kerak bo’ladi. Qisqa muddatli extiyojlar tovar zaxiralarini ta’minlash, debitor qarzlarini va boshqa joriy xarajat qoplash zaruratlaridan yuzaga keladi. Qisqa va uzoq muddatli ehtiyojlarni moliyalashtirish uchun kompaniyalar muomalaga turli xil qarz qimmatli qog’ozlarni va aktsiyalarni chiqaradilar. Qachonki ularda vaqtincha ortiqcha pul mablag’lari paydo bo’lsa, ular pullarni boshqalarga taklif qiladilar. Amalda ko’pgina yirik kompaniyalar naqd pullarini boshqarishni faol va murakkab strategiyasini amalga oshiradilar va qisqa muddatli qimmatli qog’ozlarning asosiy xaridorlari hisoblanadilar.

Davlatga o’xshab kompaniyalar umuman pul mablag’larini sof xaridorlari hisoblanadi.