Investitsion faoliyat

Investitsiya faoliyatining ob’ekti moddiy va nomoddiy ne’matlar ishlab chiqarish ob’ektlari hisoblanadi.
Investitsiya faoliyatining sub’ektlaridan biri investor bo’lib, u o’z mablag’larini, qarzga olgan va jalb etilgan mablag’larni, mulkiy boyliklarni va ularga doir huquqlarni, shuningdek intellektual mulkka doir huquqlarni investitsiya faoliyati ob’ektlariga jalb etishni amalga oshiradi. Bunday o’ziga xos faoliyat sub’ektlarining yana bir katta guruhi mavjud bo’lib, ular investitsiya faoliyati ishtirokchilari deb, yuritiladi va ularning asosiy vazifasi investorning buyurtmalarini bajaruvchi sifatida investitsiya faoliyatini ta’minlash bo’lib hisoblanadi. Investorlar buyurtmachi (mablag’ kirituvchi), kreditor, sotib oluvchi bo’lishlari, shuningdek investitsiya faoliyati ishtirokchisi vazifasini bajaruvchi ham bo’lishlari mumkin.
Investitsiya faoliyatini amalga oshiruvchilar (investorlar) quyidagi belgilari bo’yicha tavsiflanadi:

• 
  Joriy faoliyatning yo’nalishlari bo’yicha institutsional va individual investorlar. Institutsional investorlar rolida sanoat, savdo, transport, aloqa va boshqa sohalardagi aksiyadorlik jamiyatlar namoyon bo’lsalar, individual investorlar rolida fuqarolar namoyon bo’ladi.
  
• 
  Investitsiyalash maqsadlari bo’yicha strategik va bevosita investorlar. Ular o’z oldiga kompaniyalarni boshqarish huquqini olishni maqsad qilib qo’yasilar. Buni ular boshqa kompaniyalar aksiyalarining nazorat paketini sotib olish yoki ularning ustav kapitalining katta qismiga egalik qilish orqali amalga oshiradilar.
  

Maqsadiga ko’ra xorijiy investitsiyalar bevosita va portfel investitsiyalarga bo’linadi.
Bevosita investitsiyalar – bu kapitalni to’g’ridan-to’g’ri eksporti bo’lib, investitsiya kirituvchiga shu korxona ustidan nazorat qilish huquqini beradi. Bunda korxona asosiy kompaniyaning xorijdagi shaxobchasiga aylanadi. Bevosita xorijiy investitsiyalar (BXI) asosan xususiy tadbirkorlik kapitali shaklida bo’ladi.
Xalqaro statistikada investitsiyalarni BXIlar turiga kiritish bo’yicha har xil yondashuvlar mavjud. Xorijiy investorlar tomonidan nazorat qilish huquqini belgilovchi ko’rsatkich sifatida ular ega bo’lagn aksionerlar kapitalining hissasi ko’rsatkichidan foydalaniladi.

4. 
   rasm