Интернетда ахборот қидирув тизимлари

Ochiq kalitli shifrlash

Kriptografik sistema qanchalik murakkab va ishonchli algoritmga asoslangan bo‘lmasin, uning amaliy qo‘llanishida kelib chiqadigan nozik masala, ya’ni kriptosistemalardan foydalanuvchilarga kalitlarni taqsimlash masalasi muhim bo‘lib qolaveradi. Haqiqatan ham, axborotlar tizimida maxfiy aloqani ta’minlovchi

kriptografik sistema foydalanuvchilarining o‘zaro aloqasi uchun kalit ularning biri orqali yaratilgan bo‘lib, ikkinchisiga maxfiy holda etkazilishi lozim bo‘ladi. Bundan kelib chiqadiki, umuman olganda, kalitni etkazish (uzatish) uchun ham yana boshqa kriptosistemadan foydalanishga to‘g‘ri keladi. Bu masalani echish uchun klassik hamda zamonaviy fan va texnika yutuqlariga, xususan, algebra fani yutuqlariga asoslangan holda ochiq kalitli kriptosistemalar yaratish yo‘nalishi vujudga keldi.

Ochiq kalitli kriptosistemalarning mohiyatini quyidagilar tashkil etadi:

Axborotlar tizimi kriptosistemasidan foydalanuvchilarning har biri ma’lum qoida bilan bog‘langan ikkita kalitni yaratadi (tuzadi).

Dastlabki ochiq kalit bilan shifrlanib, tegishli foydalanuvchiga uzatiladi, bunda shifrlangan matnni (kriptogrammani) bu ochiq kalit bilan deshifrlash imkoniyati yo‘q, ya’ni shifrlangan matnni bu ochiq kalit bilan ochish imkoniyati yo‘q.

Bu tuzilgan (yaratilgan) kalitlardan biri ochiq e’lon qilinadi, ikkinchisi esa sir (maxfiy) saqlanadi.

Uzatilgan (etkazilgan) kriptogramma faqat kriptogrammaning haqiqiy egasigagina ma’lum bo‘lgan ikkinchi maxfiy kalit bilan deshifrlanadi

E’tiboringiz uchun raxmat!