Intellekt tushuncha va intektual testlar

INTELLEKT TUSHUNCHA VA INTEKTUAL TESTLAR

• Reja:

• Intellekt nima?
• Intellekt haqida olimlar fikrlari.
• Intellekt testlari haqida.

• Intellekt lotincha so’z – intellectus,tushunish,bilish va intelectum aql,so’zlari negizida paydo bo’lgan tushuncha bo’lib u aql-idrokning shunday bo’lagiki,uni o’lchab,o’zgartirib rivojlantirib bo’lmaydi.Intellektga va qobiliyatga bevosita tashqi muhit va undagi insoniy munosabatlar,yashash davri ta’sir etadi.

• Intellekt

• Intellekt bilim, tajriba egallash uchun insonni tayyorgarligini muammoli vaziyatda ongli xatti-harakatini belgilab beruvchi umumiy bilish qobiliyati.

• Intellekt- bu intellektual testlar orqali aniqlanadigan jarayon.
• Intellekt- bu umumlashtirilgan ta’lim olish qobiliyati.
• Intellekt-bu majoziy abstrakt fikrlash qobiliyati.
• Intellekt-bu murakkab muhitga moslashuv,unda o’zini tutish
• samaradorligini ta’minlaydigan jarayon.

• Olimlar intellekt haqida

• Intellekt-abstrakt tafakkur qilish qobiliyati sifati belgilanadi.(TERMEN)

• Intellekt-nerv sistemasining modifikatsiyalarga nisbatan qobiliyati.(KALVIN)

• Muhitga moslashish imkoniyatini ta’minlovchi bilimlarning yig’indisi.

• Testlarning kuchli sinfi ongni o’lchovchi xususiyatga ega emas.Hozirda quyidagi iboralar ishlatiladi:omma va ko’pchilik qo’lallaydigan –”intellekt testlari” yoki uning eskirmagan turi –”aql testlari”.Bular bilan birgalikda “maxsus qobiliyatlar o’lchaydigan testlar”,”umumiy intellekt testlari yoki “umumiy intellekt testlari”.Umuman olganda tarixan testlar umimiy intellektni o’lchash,qobiliyatni o’lchashga bo’lingan va bugungi kunda bu “kognitiv testlar” kabi yangi klassifikatsiyalarga ehtiyoj yo’q.

• Intellektni o’lchaydigan testlar.

• Testdagi topshiriqlarga qarab ular quyidagicha turkumlanadi:
• VERBAL(So’zlar klassifikatsiyasi testi)
• NOVERBAL(Raven matritsalari)
• Bundan tashqari intellekt testlari
• INDIVIDUAL (Veksler shkalasi)
• GURUHIY(Alfaning harbiy xizmat testi)
• Aytib o’tilgan turli xil testlardan tashqari ,spesifik populyasiya
• Va har xil madaniyatga bo’linuvchilar uchun mo’ljallangan.

• Psixometrik intellekt bugungi kunda ikki maktab:ingliz va AQSH maktabi namoyondalari ishlarida ko’rinadi.Intellektni o’rganuvchi testlarda umumiy baholash har xil mashqlarga qarab o’lchanadi,ularda sinaluvchilar intellektning bir –biri bilanbog’liq va bog’liq bo’lmagan guruhiy test mashqlarini bajaradilar.

• Intellektni tekshirishning eng keng tarqalgan metodikalaridan biri amerikalik psixolog D.Veksler tomonidan ishlab chiqilgan (1949) bolalar intellektini o’lchash shkalasidir.Bumetodikaga 1974-yilda so’ngi marta 5yoshdan 15yoshgacha bo’lgan bolalarni tekshirish uchun o’zgartirishlar kiritiladi.

• B.G.ANANEV

• Intellektni tushunishda B.G.Ananev tomonidan
• Original yondashuv taklif qilingan.B.G.Ananev
• Inson rivojlanish potensiallarining umumiy yig’indi-
• Sida institutga alohida ahamiyat bergan .Intellektni
• u,bilish kuchlarining ko’pdarajali tashkillanishi
• Sifatida ko’rgan.Bu esa psixofiziologik prosesslarni
• Shaxs holatlari va xususiyatlarini o’z ichiga oladi.

• Foydalanilgan adabiyotlar:

• Petrovskiy “Umumiy psixologiya”
• Ivanov .Zufarova “Umumiy psixologiya”
• Internet saytlari.