Институти 5540600 «есмт» йўналишидаги талабалар учун «Тикув маҳсу

Ёқасиз кийимларнинг ѐқа ўмизини тикиш 
Ёқасиз буюмда ѐқа ўмизи қирқимларини шу ѐқа ўмизи шаклида бичиб ѐки қия (тан-
да ипига нисбатан 45 градус бурчак остида) бичиб олинган мағиз ѐки бейка билан ағдарма 
чок солиб, кант ҳосил қилиб тикиш мумкин. Аввал мағиз бўлаклари бириктириб тикила-
ди, чок ҳақи ѐриб дазмолланади, кейин асосий детал ўнг томонга ўнгини пастга қилиб 
тўғриланади ва ағдарма чок билан тикилади. Чок мағиз томонга букилиб, мағизнинг ўнгидан 
ағдарма чокдан 0,1-0,3см. оралиқда бостириб тикилади. Кейин мағиз буюмнинг тескари то-
монига қайтарилиб, 0,1-0,2см кенгликда кант ҳосил қилиб дазмолланади. Мағизнинг ички 
қирқимлари буклаб тикилган (а), ѐки махсус машинада йўрмаланган бўлади (б). Кейин 

---

52 
мағиз асосий деталга 7-8см. оралиқда яширин қавиқ билан қўлда чатилади ѐки махсус ма-
шинада тикиб қўйилади . 
Қалин газламалардан тикилган кийимнинг ѐқа ўмизини мағизли чок билан (в) ва ик-
ки игнали машинада бейка қўйиб тикиш мумкин (5.4.8-расм, г). 
5.4.8-расм. Ёқасиз кийимлар ѐқа ўмизини тикиш.
 
Куйлаклар енгларини тикиш
Кўйлаклар бичими енг конструкцияси тузилишига ва енг ўмизининг 
ўйилишига қараб ўтқазма енгли, реглан енгли, орт ва олд бўлаклари билан яхлит би-
чилган енгли бўлиши мумкин. Енглар тор, кенг, енг учи уланма, қайтарма манжетли, ман-
жетсиз, териб бурма ҳосил қилинган, тақилмали, узун, калта бўлиши мумкин. Улар бир, икки 
ва уч чокли бўлади. Бир чоклининг чоки остки томонда, 2 чоклининг енг олди ва тирсак 
чокли ѐки устки ўрта чок ва остки чокли бўлади.
Букиб тикиладиган енг учлари андаза ѐрдамида бўрланади. Енг учининг қирқими
тескарига 0,7-1 см. букилиб ва букиш чизиғи бўйлаб яна букиб 0,1-0,2 см. кенгликда бости-
риб тикилади ( а ). Ипак ва жун газламадан тикилган бўлса ѐпик қирқимли қилиб яширин 
бахяли машинада букиб тикилади (б). Енг учи қайтармали бўлса, белги чизиқ қайтарма 
кенглигидан 2 баравар ортиқ кенгликда чок ҳақи қўшиб белгиланади. Енг қирқими тескари 
белги чизиқ бўйлаб букилади ва сирма қавиқ билан кўкланади, ѐки кўкланмай махсус игна 
билан қадаб қўйилади. Букиш ҳақи 0,5-0,7 см. кенгликда тескарига букилади ва зийидан 0,1-
0,2 см. кенгликда бостириб тикилади ( в ). 
Енг учида букиш ҳақи қолдирмай бичиладиган енгларнинг учига мағиз қўйиб тикила-
ди. Мағиз ағдарма чок билан енг учига тикилади, чок ҳақи мағиз томонга қайтарилиб,
ағдарма чокдан 0,1-0,2 см. оралиқда мағизга бостириб тикилади. Қалин газламадан тикила-
диган бўлса очиқ қирқими йўрмаланади ва махсус яширин бахяли машинада тикилади ( г ). 
Енг учини мағиз чок билан тикишда, мағиз буклагич ѐрдамида букилиб, 1 та бахяқатор билан 
тикилади (д). Енг учига эластик тасма қўйилса, енг учи ѐпиқ қирқимли қилиб букилиб, бир 
йула ичига эластик тасма қўйиб тикилади (е). Енг учига безак ѐки асосий газламадан би-

а 
 
 
б
 
в 
 
 
г 

---

53 
чилган бейка махсус мослама ѐрдамида, қирқимлари ичкарига 0,7 см. букилиб, бостириб 
тикилади (5.5.1-расм, ж). 
5.5.1-расм. Енглар учини тикиш.