Инсонни ўрганиш илми

ҚАДАМЛАР –
ФЕЪЛИНГИЗДАН ДАРАК
Инсоннинг қадам ташлаши унинг 
руҳий ҳолатини тўла кўрсатиб бе-
ради (бироқ ёшига ҳам эътибор 
бериш керак). Кайфият ўзгарган 
пайтда қадам ташлаш ҳам ўзгаради. 
Севимли кишимиз билан учрашув-
га ёки бошқа бир ёқимли воқеалар 
қуршовига кетаётганда биз учгандек 
юрамиз. Тақдир зарбаларига дуч 
келганда эса судралиб, зўрға қадам 
ташлаймиз, вазифамиз бўйича 
юрганда шошиб ҳаракат қиламиз, 
ўзимизни бош ролда эканимизни 
билиб турганда савлат тўкиб юра-
миз. Ўз-ўзидан мамнун, димоғдор 
одамларнинг қўллари дадил ҳа-
ракатланади, оёқлари худди ясаб 
қўйилгандек, ияги баланд кўтарил-
ган, қадам ташлаши эса мажбурият 
юзасидан бўлади. 

---

36
Тобе одам бошлиқнинг орқасидан худди 
ўрдакча она ўрдак орқасидан эргашгандек 
юради. Агар одамда аниқ мўлжал бўлмаса, 
у секин уйқусирагандек юради, мўлжал 
пайдо бўлиши билан қадамлари тезлашиб, 
кенгайиб бошлайди. Юришига қараб қо-
ронғида ҳам аёл ёки эркак киши кетаётга-
нини аниқлаш мумкин (эркак киши аёлга 
нисбатан кенг қадам ташлайди). 
Ҳаракат ритмига қараб юришлар бир-би-
ридан фарқланади.
Бир меъёрда, текис
 
қадам ташлаш – 
мўлжал сари ғайрат билан қилинаётган 
ҳаракат. Ҳарбий хизматда сафда қадам 
ташлаётган солдатларни бунга мисол қилиб 
келтириш мумкин.
Ритмни бузган ҳолда
 
қадам ташлаётган 
одам ўзида эмас, унинг истакларига қандай-
дир кучнинг халал бериши уни иккиланиш-
га ёки ишончнинг йўқолишига олиб келган.
 
Бундай юриш нимадир халал бераётганини, 
ўйчанликни, ички эркинлик етишмаслиги-
ни, ҳадиксираётганликни (масалан, дарсга 
Мақом билан қадам ташлаш 
яхши кайфият, ҳаракатга 
тайёргарлик белгиси. Одатда 
кўпгина ёш қизлар ва кибрли-
беғам кишилар ана шундай бир 
мақомда чайқалиб юришдан 
роҳатланадилар. 

---

37
тайёр бўлмаган ўқувчининг доскага чиқаёт-
гандаги юришини эсланг) билдиради. 
Айрим сабабларга кўра қадамлар тез-
лиги, кенглиги, юрганда тана ҳаракати ўз-
гариши мумкин. Асосан аёлларда кийган 
оёқ кийимига қараб ўзгаради. Қадамлар 
тезлиги мижозга ва истакнинг кучига боғ-
лиқ. Кенг қадамлар – ишбилармон, эркин 
одамларга хос. Қисқа, майда қадамлар 
– эҳтиёткор, ҳисоб-китобли, ўзини тута 
биладиган, мослашувчан одамларга хос. 
Сезиларли даражада майдалиги туфайли 
тез-тез қадам ташловчи одамлар ҳовлиқма 
ва ҳурковуч бўладилар.