Инсонни психологик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ва ҳимоя қилиш

“Қашшоқ одам ва донишманд” ҳақидаги қисса. 
Бир қишлоқда жуда қашшоқ одам яшар экан. Унинг фарзандлари кўп экан, 
қўшнилари унинг аҳволига ачинишар экан. Бир куни шогирдлар
донишманд олдига келиб нима учун у ана шу қашшоқ бечорага ёрдам 
бермаётганлиги билан қизиқишибди. Шогирдлар астойдил қизиқишганлиги 
учун, донишманд ана шу қашшоқ одамни учрашувга таклиф этишни 
буюрди. 
Учрашув дарё кўприги ўртасида белгиланди. Белгиланган вақтда қашшоқ 
одам донишманд қаршисига келди. Донишманд ундан кўприкдан келаётган 
вақтда бирор нарсани кўрган-кўрмаганлиги билан қизиқди. У ҳеч нарсани 
кўрмаганлигини, атрофга, осмонга қараб келганлигини айтди. Шунда 
донишманд кўприк бошида оёк остида турган бир хум тиллани кўрсатди. У 
тиллага тўла эди, бироқ уни қашшоқ одам кўрмаган эди. 
Ҳулоса: ёрдамни ёрдам кутган одамгина қабул қилади. 
Изоҳ: ота-она психолог ёрдамига тайёр бўлсагина, унинг сўзлари ва 
маслаҳатларига қулоқ тутади. Агар улар психологга фаол тарзда қаршилик 
кўрсатишса, ўз фарзанларига озор берадилар, чунончи, фарзанд ўз ота-она 
хулқи учун масъул эмас.
Қўллаш соҳаси: чорасиз вазиятда қўллаш тавсия этилади, яъни мактаб 
психологга мурожаат этиш учун ота-онага йўлланма беради, бироқ ота-она 
буни нотўғри тушунади. 
“Ёлғон гапириш одобдан эмас” ҳақидаги қисса. 
Қизчанинг ойиси ёлғон гапириш мумкин эмаслиги ҳақида сўзлади. Қизча 
ойиси айтган гапларни барчага таъкидлаб юрди. Бир вақт телефон 
жиринглади, қизча телефон гўшагини олди, ойиси эса, у уйда йуқлигини 

---

4 
айтишни буюрди. Қизча барчага ойиси айтган гаплани айтади, лекин ойиси 
қилган ишни қилади. 
Ҳулоса: агар биз фарзандларимизниростгўй бўлишини истасак, ўзимиз ҳам 
уларга нисбатан ростгўй бўлишимиз лозим. 
Изоҳ: Инсон руҳиятининг аксарият қисмини онгсизлик ташкил этади, 
маълум бир қисмини эса – онг. Онг сўзларни англайди. Онгсизлик эса, 
бошқаларнинг ҳаракатига асосланади. Ваҳоланки, айнан онгсизлик бизнинг 
кўникмаларимизни сабабчиси ҳисобланади. Шунинг учун ҳам болалар ота-
онасини айтганини айтиб, қилганини қилади. Қисқаси “қуш уясида 
кўрганини қилади”, деб бежиз айтишмаган. 
Қўлланилиш соҳаси: ўсмирлар ёки ота-оналар билан инсон руҳияти ҳақидаги 
фикр-мулоҳазаларда, назоратга 
мухтож болалар билан ишлашда 
фойдаланиш мумкин.