Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

Ўзбекистон сиёсатида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасидаги асо-
сий принциплар шаклланди. Уларга қуйидагиларни киритиш мумкин:
биринчидан, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилишда миллий манфаатларнинг 
устуворлиги;
иккинчидан, демократик ислоҳотларни амалга оширишнинг тадрижийли-
ги ва босқичма­босқичлиги;

---

29
учинчидан, ўз халқаро мажбуриятлари билан умумэътироф этилган демо-
кратия ва инсон ҳуқуқлари принципларига содиқлик;
тўртинчидан, миллий манфаатлардан келиб чиқиб, инсон ҳуқуқлар соҳасида 
халқаро ҳамкорликни ривожлантириш.
Ушбу принципларга асосланиб мамлакатда халқаро стандартларни инсон 
ҳуқуқ ва эркинликларига жорий этиш амалга оширилмоқда. Таъкидлаш жоиз-
ки, Ўзбекистонда инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тизими ва механизмла-
рини ривожлантириш асосий масала — инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро 
мажбурият ларга оғишмай риоя қилиш ва демократик ҳуқуқий давлат қуриш 
мақсадида амалга оширилади.
Мустақиллик йиллари мамлакат парламенти томонидан инсон ҳуқуқ-
лари ни ҳимоя қилиш соҳасига тааллуқли 15 та кодекс ва 500 дан ортиқ 
қонун лар қабул қилинди. Асосий қонунчилик ҳужжатларидан қуйидагиларни 
алоҳида қайд этиш мумкин: Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси; 
“Фуқароларнинг мурожаатлари тўғрисида”, “Ўзбекистон Республикаси Олий 
Мажлиси инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (Омбудсман) тўғрисида”; “Конститу-
циявий суд тўғрисида”; “Сиёсий партиялар тўғрисида”; “Бола ҳуқуқларининг 
кафолатлари тўғрисида”; “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”; “Ахборот 
олиш эркинлиги ва кафолатлари тўғрисида”; “Журналистлик фаолиятини ҳимоя 
қилиш тўғрисида”; “Нодавлат нотижорат ташкилотлар тўғрисида”; “Аёллар-
га қўшимча имтиёзлар тўғрисида”; Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларни 
бузадиган ҳаракатлар ва қарорлар устидан судга шикоят қилиш тўғрисида”; 
“Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”; “Фуқаролар сайлов 
ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида”; “Адвокатура тўғрисида”; “Одам сав-
досига қарши курашиш тўғрисида” ги ва бошқа қонунлар шулар жумласидан.
Таъкидлаш жоизки, Ўзбекистонда инсон ҳуқуқларига оид қонунчиликнинг