Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

Халқаро ҳуқуқий 
ҳужжатлар қуйидагича 
бўлинади:
1) юридик кучи бўйича;
2) йўналиши бўйича, фао-
лият соҳаларига қараб.

---

197
12­чизма
Ўзбекистон Республикаси инсон ҳуқуқлари 
соҳасида ҳамкорлик қилаётган
халқаро органлар таснифи:
БМТнинг асосий органлари:
• Бош Ассамблея,
• Хавфсизлик Кенгаши,
• Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаш, 
• Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий 
комиссар.
Конвенцион органлар:
• Инсон ҳуқуқлари бўйича қў-мита;
• Қийноққа қарши қўмита;
• Иқтисодий, ижтимоий ва маданий 
ҳуқуқлар бўйича қўмита;
• Бола ҳуқуқлари бўйича қўмита.
13­чизма
Ўзбекистон Республикасида инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолати тизими
Ижтимоий­иқтисодий
Ҳуқуқий
Сиёсий
Расмий ҳуқуқий
(инсон ҳуқуқ ва эркинликлари-
ни таъминлаш учун турли норматив 
ҳужжатларда белгиланган
Институционал
Инсон ҳуқуқ ва эркин-
ликларини ҳимоя қилиш 
ва уларни амалга оши-
ришни таъминловчи дав-
лат ва нодавлат органла-
ри ҳамда ташкилотлар
Инсон ҳуқуқ ва эркин-
ликларини амалга оши-
риш усулллари (махфий, 
шикоят (хабарлар) рух-
сат бериш)
Процедеруравий (про-
цессуал) кафолатлар, 
суд ҳимояси кафолати

---

198
14­чизма
Қийноққа қарши конвенциянинг ички 
ишлар органлари ходимларининг профес-
сионал фаолияти учун аҳамияти ва роли.
Қийноқ ҳамда муомала ва жазолашнинг 
қаттиқ, шафқатсиз, инсонийликка зид 
ёки қадр­қимматни камситувчи турла-
рига қарши конвенция БМТ Бош Ассам-
блеяси томонидан 1984 йил 10 декабрда 
қабул қилинган ва 1987 йил 26 июнда 
кучга кирган. 2000 йил 17 апрель ҳолати 
бўйича Қийноққа қарши конвенцияни 
БМТнинг 119 та аъзо­давлати, шу жум-
ладан Ўзбекистон Республикаси ҳам 
ратификация қилган
Қийноқлар — у билан қандайдир шах-
сга ундан ёки учинчи шахсдан маълумот-
лар ёки эътироф олиш, уни у ёки учин-
чи шахс содир этган ёки содир этишда 
у гумон қилинадиган ҳаракат учун жазо-
лаш, шунингдек уни ёки учинчи шах-
сни қўрқитиш ёки зўрлаш мақсадида, 
ёки бундай оғриқ ёки азоб давлатнинг 
мансабдор шахси ёки расмий сифатда-
ги бошқа шахс ёки уларнинг гижгижла-
ши билан ёки уларнинг хабардорлигида 
ёки индамай розилиги билан ҳар қандай 
тусдаги камситишга асосланагн истал-
ган сабаб бўйича атайлаб кучли оғриқ 
ва азоб беришдир.