Innovatsiya va intergatsiya

inqiroz holati yangilik izlashga yordam beradi. ammo bunga erisha
olinm asa, unda vaziyatning keyingi rivojlanishi o'zi barbod b o lish iga
olib keladi. Alohida ijodiy muhit yaratash natijasida ushbu muammo
bo'yicha ma’lumot va tajriba almashish sodir b olib gin a qolmay,
undan tashqari, alohida birga ijod qilish muhitini yaratish hisobiga
yangi fikrlarga, beg’arazlikka erishiladi. u keyinchalik innovatsion
faoliyat asosi b o iib xizmat qiladi. Shunday qilib, refleksiv innovatsion
amaliyotni amalga oshirish quyidagi masalalarni hal etadi:
1. Munozarani rivojlantiradi.
2. Tez o‘zgaruvchi sharoitlarga o'qituvchilar moslashuvini ta'min-
laydi.
3. Yangiliklarni taxm in qiladi.

---

A N ’A N A V IY VA IN N O V A TSIO N TA’L IM N IN G
Q IY O SIY T A H L IL I
M avjud ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar ta'lim jarayoniga innovatsion 
yondashuvga kirib borishini taqozo etr^oqda. O'qitish m uam m olari 
nafaqat pedagoglan sotsiologlar, balki faylasuflan psixologlarning ham
diqqatini o‘ziga qaratmoqda. «Innovatsiva» tushunchasi o'zining asosiy 
m azm un-m ohiyatiga ko4ra yangiliklarni kiritish, ularni tarqatishni 
emas, balki bu faoliyat bilan b o g i i q b o i g a n ta i i m d a g i faoliyat 
0
‘zgarishlarini, fikrlash y o ila rin i ham o’z ichiga oladi. Innovatsion 
t a i i m o'quvchini jam iyatda o’zgarishlarini qabul qila oladigan, ijodkor, 
ishbilarmon qilib tarbiyalaydi. Innovatsion t a i i m n i n g asosiy mohiyati 
quyidagilardan iborat: t a i i m n i n g ochiq istiqbol, qadriyatlarni baholay 
olish, yangi vaziyatlarga kirisha olish.
Innovatsion ta ’lim qirralari quyidagi jadvalda keltirilgan:
Bu holat o'qituvchidan pedagogik faoliyatdagi innovatsion xulqni 
talab etadi. V.A. Slastenin va L.S. Podim ovalarning ishlarida keltirilgan 
psixologik nazariy aga oid m a iu m o tla rg a ko’ra o'qituvchilarning 
innovatsion faoliyatiga xalaqit beruvchi quyidagi sabablar mavjud:
1. Pedagog tom onidan tanaffuslarning maqsadi tushuntirilmasligi. 
N oaniqlik va ikkifikrlilik o^qituvchida yangilikka nisbatan qo'rqinch 
hissini uyg‘otadi.
2. Yangilikning kiritilishi va amalga oshirilishida pedagoglarning 
ishtirok etmasligi.
3. Jam oada mavjud an'analarni ham da ishlash uslubining o'zgarishi.
4. Yangiliklarga subvektiv yondashuv.
5. Ish hajmining ortishi. Bu holatning b o i i s h xavfi asosan tajriba 
rahbarining faoliyati oldindan rejalashtirilganligi.
6. Yangilikni olib kiruvchi nisbatan ishonchsizlik, hurm atning talab 
darajasida emasligi. Afsuski, o'qituvchilar asosan yangilik m azm uniga

---

emas, balki uning muallifiga e ’tibor qaratishadi. A gar bu m u a llif 
ja m o a d a hurm atga, e ’tiborga ega bo'lm asa, bu o'zining salbiy ta ?sirini 
ko'rsatadi. V.A. Slastenin va L .S .P odim ovalarning pedagogning kasbiy 
tayyorgarligi, uning qarashlarining innovatsion tizimi, yangiliklarni 
ular tom onidan tavsiya etilgan texnologik xarita quyidagi modellar 
yordam ida aniqlashtirilgan: