INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM
916
shaxsiy hayoti muhim bo‗lmasligi kerak ular faqat ish uchun va boshliqlarni
chizgan chizig‗idan chiqmaydigan xodimlar kerak degan tushunchani ilgari
suradi. Insonlar qo‗rqitish orqali nazoratda ushlab turilgan. Eng muhimi,
hamma narsa nazoratda, xalq o‗z hayotidan xursand va hech kim bundan
qochib qutula olmasligiga ishontiriladi. Laqma xalq ham bizning qismatimiz
shu ekan deb ko‗nib yashab kelgan.
Asarimizning bosh qahramoni N. hayotda og‗ir bosiq o‗zini ustida ko‗p
ishlaydigan, o‗zini ishini juda yaxshi ko‗radigan inson sifatida tasvirlangan. U
o‗zining tirikligini qancha urinsa ham isbotlay olmaydi. U bu yo‗lda juda ko‗p
voqealarni guvohi bo‗ladi. N. ―1984‖ romanining qahramoni bo‗lmish
Winston Smithning qismati bilan o‗xshashlik bor. Winston Smith boshida 2x2=5
degan tushunchaga qarshi bo‗ladi buni hech kimga bildirmasada, ich
ichidan qarshi bo‗ladi. Ammo oxirida uning o‗zi o‗z og‗zidan 2x2=5 ekanligini
takidlashi va Big Brother portretiga tazim qiladi va bu orqali o‗sha tuzumni
qabul qiladi. N. esa juda ko‗p sarsongarchiliklar, odamni kulgisini
qistatadigan holatlarni boshdan kechiradi. Asarda shunchalik chalkashlik,
tushunarsizlik, aslida nima qilayotganini o‗zilari ham yaxshi bilmaydigan ishlar
bilan band odam ishtirok etadi. Ular uchun ish juda muhim hisoblanadi. 1984
romani
ham
hayotning
jirkin
holati,
Doimo
qo‗rquvdan
umr
kechirayotganlar, 2x2 =5 degan aqida bilan yashayotgan inson haqida so‗z
so‗zlaydi. Shu jihatdan Go‗ro‗gli romani bilan o‗xshab ketadi. Har bir odam
o‗qishi lozim bo‗lgan kitoblarning biri hisobladi. O‗sha mustabid tuzumning
kirdikorlarini, insonni xo‗rlab, masxara qilishdan boshqa narsaga
yaramaydigan tutiruqsiz ishlari haqida gap ketadi. Bu asar ortiqcha yugur
buyruqbozliklar, har qanday hollarda ham boshliqning gapi gap yozilmagan
qonun bo‗lgan tuzum hukmron edi o‗sha paytlarda, inson qadri umuman
ahamiyatsiz bo‗lgan hattoki ish to‗xtab qolmasligi uchun o‗lgan odamning
hali janozasi bo‗lmay turib uning o‗rniga yangi ishchi olinganini guvohi
bo‗lishingiz mumkun. Eng qizig‗i N. ni K. nig o‗rniga adashib chaqirib
yuborganligi ma‘lum bo‗lganda ―K. mi N. nima farqi bor hammasi bir xil
ishchi, ishga nisbatan hammaning fikri bir xil‖ deb insonlar o‗rtasidagi ijtimoiy
ongsizlikka ishora qilayapti va bu orqali inson qadrini hech qanday
ahamiyati yo‗qligi nazarda tutilayapti.
Muallif N. ning qanchalar dilkash insonligini bir necha jumlalarda
nomoyon qilib o‗tadi. U o‗zidan ko‗ra baxtsizroq bo‗lgan hali o‗ttizga ham
kirmagan juvonni baxtli bo‗lishga haqqi bor deb uni baxtli qilish uchun
qo‗lidan kelganicha harakat qiladi. Havo aslida yaxshi obrasda
tasvirlanmasada uni bu qo‗shtirnoq ichidagi yomon hayotdan olib
ketmoqchi ekanligini bu hayotni eslatadigan hamma narsadan olib
Do'stlaringiz bilan baham: |