Innovation in the modern education system

 
 
INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM 
633
маънавий-маиший келишувлар – учрашув тў
ғ
рисидаги, сайр 
қ
илиш 
тў
ғ
рисидаги келишувлар битим бўла олмайди. Битимлар амалга 
оширилиши учун асос бўлувчи мана шундай турдаги битимлар учун хос 
бўлган типик 
ҳ
у
қ
у
қ
ий ма
қ
сад битимнинг асоси деб аталади.
Битимнинг тузилиши сабабли субъектлар учун келиб чи
қ
адиган 
ҳ
у
қ
у
қ
ий о
қ
ибатлар унинг 
ҳ
у
қ
у
қ
ий натижасини ташкил этади. 
Битимларнинг 
ҳ
у
қ
у
қ
ий натижалари ни
ҳ
оятда турли-туман. Бу мулк 
ҳ
у
қ
у
қ
ини 
қ
ўлга киритиш, мажбурият бўйича талаб 
қ
илиш 
ҳ
у
қ
у
қ
ининг 
кредитордан 
учинчи 
шахсга 
ўтказилиши, 
вакилга 
тегишли 
ваколатларнинг вужудга келиши ва 
ҳ
.к. бўлиши мумкин.
Битим 
қ
онуний 
ҳ
атти-
ҳ
аракат сифатида. 
Фа
қ
ат 
қ
онун талабларига мувофи
қ
равишда амалга оширилган 
қ
онуний 
ҳ
атти-
ҳ
аракатлар битим деб 
ҳ
исобланиши мумкин. Битимнинг 
қ
онунийлиги унинг битимни тузаѐтган шахслар вужудга келишини 
хо
ҳ
лаган 
ҳ
амда мазкур битим учун 
қ
онунда белгилаб 
қ
ўйилган 
ҳ
у
қ
у
қ
ий 
о
қ
ибатларни юзага келтирувчи юридик факт сифатига эга эканлигини 
англатади. Шу сабабли, 
қ
онун талабларига мувофи
қ
амалга 
оширилган битим 
ҳ
а
қ
и
қ
ий, яъни битим субъектлари хо
ҳ
лаган 
ҳ
у
қ
у
қ
ий 
натижани вужудга келтирган 
ҳ
у
қ
у
қ
ий факт 
ҳ
исобланади.
Битимларнинг тузилиши субъектив фу
қ
аролик 
ҳ
у
қ
у
қ
ларининг 
амалга оширилишининг му
ҳ
им 
қ
онуний усулидир. Битимлар тузиш 
ор
қ
али субъектлар ўзларига тегишли ижтимоий-и
қ
тисодий неъматларни 
тасарруф этадилар ва бош
қ
аларга тегишли неъматларни олиш 
ҳ
у
қ
у
қ
ига эга бўладилар.3 
Битимлар жамият 
ҳ
аѐтида кўп 
қ
иррали а
ҳ
амият касб этади. Шу 
сабабли фу
қ
аролик 
ҳ
у
қ
у
қ
ида 
қ
онун билан та
қ
и
қ
ланмаган 
ҳ
ар 
қ
андай 
битим 
ҳ
а
қ
и
қ
ий деб эътироф этиладиган йўл 
қ
ўйиб бериш тамойили, 
яъни битимларнинг эркинлиги тамойили ўрнатилган (ФК, 8-м.). 
Битимлар ўз белгиларига кўра 
қ
уйидаги турларга бўлинади 
(классификация 
қ
илинади): 
• 
Бир, икки ва кўп томонлама битимлар; 
• 
Ҳ
а
қ
бараварига ва текинга тузиладиган битимлар; 
• 
Консенсуал (―консенсуал‖ сўзи лотинча ―consensus‖сўзидан 
олинган бўлиб, ―келишув‖ маъносини билдиради) ва реал(―реал‖ сўзи 
лотинча ―res‖ сўзидан олинган бўлиб, ―ашѐ‖ маъносини билдиради) 
битимлар; 
• 
Битимлар асосининг мо
ҳ
ияти ва уларнинг амал 
қ
илишига 
кўра казуал ва абстракт битимлар (мав
ҳ
ум) битимларга бўлинади.

---