Innovat sion

Ko ‘rgazma
- b u u n in g n o m i q a n d a y b o ‘lis h id a n q a t’i n a z a r, a so - 
siy m a q sa d i o m m a n i in s o n iy a td a o ‘z e h tiy o jla rin i q o n d iris h u c h u n
m a v ju d b o ‘lg a n v o s ita la rn i n a m o y is h etish y o ‘li b ila n , s h u n in g d e k , 
fa o liy a tn in g b itta y o k i b ir n e c h ta so h a la rid a ta ra q q iy o t m a q s a d la rid a
v a k e lg u s i is tiq b o lla rd a n x a b a rd o r q ilis h d a n ib o ra t b o ‘lg a n n a m o - 
y is h d ir.
Yarmarka
- b u n a m u n a la m in g x a lq a ro iq tis o d iy k o 'r g a z m a -
si b o ‘lib, u , n o m la n is h id a n q a t ’i n a z a r, o 'tk a z ila y o tg a n m a m la k a t 
u rf -o d a tla rig a m u v o fiq k e n g i s te ’m o l to v a rla ri y o k i a s b o b -u s k u n a la r 
y ir ik b o z o rin i ifo d a la y d i, b itta jo y n in g o 'z i d a c h e g a ra la n g a n v a q t 
d a v o m id a b e lg ila n g a n m u d d a tla rd a b o ‘lib o ‘ta d i v a u n d a e k s p o n e n t- 
la r g a m illiy v a x a lq a r o m iq y o s d a sav d o b itim la ri tu z is h u c h u n o ‘z 
m a h s u lo tla ri n a m u n a la rin i n a m o y is h e tis h g a ru x s a t b e rila d i. U n d a
o lib c h iq q a n h o ld a s a v d o q ilis h g a ru x s a t etila d i,
K o ‘rg a z m a v a y a r m a rk a la m in g a so siy u s tu n lik la r id a n b iri sh u k i, 
u la rd a , q o id a g a k o ‘ra , tu rli m a m la k a tla rd a n tu rli ish la b c h iq a r u v - 
c h ila rn in g j u d a k o 'p s o n li to v a r n a m u n a la ri m u ja s s a m to p a d i. B u
e s a x a rid o rg a q is q a v a q t ic h id a b o z o rd a m a v ju d b o ‘lg a n ta k lifla r b i­
la n ta n is h ib c h iq is h , m u ta x a s s is la rd a n z a ru r m a s la h a tla r o lish , n a r x
150

---

v a s ifa t ta v s ifn o m a la r in i k e ra k li ta rz d a ta q q o s la s h , m u z o k a r a la r 
o ‘tk a z is h , tijo ra t sh a rtla rin i k e lish ib o lish v a, n ih o y a t, s h a rtn o m a
im z o la s h im k o n in i b e ra d i. B u n d a x a rid o r y a n g i m a h s u lo t b ila n ish ch i 
k o ‘rin is h d a tan ish ish , u b ila n ish la s h u su lla rin i, q o 'lla n is h so h asi v a
s a m a ra d o rlig in i o 'r g a n is h im k o n iy a tig a e g a b o 'lib , b u m a s h in a v a as- 
b o b -u s k u n a la r x a rid q ilis h d a , a y n iq s a , m u h im a h a m iy a t k a s b e ta d i.
K o ‘rg a z m a d a is h tir o k e tis h e k s p o n e n tla rg a o ‘z k o rx o n a s in in g
h a m k o m m u n ik a ts io n , h a m n a r x s h a k lla n tiris h , h a m s o tu v , h a m to - 
v a r s iy o s a tin i b ir v a q tn in g o ‘z id a a m a lg a o s h iris h im k o n in i b e ra d i. 
M a r k e tin g v o s ita la rid a n b o s h q a b iro n ta s i k o rx o n a v a u n in g m a h s u - 
lo tla rin i b u tu n b o ric h a to T iq n a m o y is h e tis h v a s h u b ila n b ir p a y td a
m ijo z la r b ila n s h a x s iy a lo q a la r o ‘m a tis h im k o n iy a tin i ta q d im e ta ol- 
m a y d i.
I n n o v a ts io n m a h s u lo tla rn i s iljitis h b o ‘y ic h a b u k o ‘rg a z m a la rd a
tu z ila d ig a n a so siy tijo r a t b itim la r i q u y id a g ila rd ir:
- s h a r tn o m a la m in g a s o s iy tu ri - b u to v a m i k e lg u s id a y e tk a z ib
b e r g a n h o ld a n a m o y is h e tila y o tg a n n a m u n a la r ( s h u n in g d e k , m o d e l- 
la r, c h iz m a la r v a k a ta lo g la r ) b o ‘y ic h a b itim la r;
- b itim la m in g b o s h q a tu ri - b u e k s p o n a tla m in g o ‘z in i: m a s h in a
v a a s b o b - u s k u n a la m i, u z o q m u d d a t fo y d a la n ila d ig a n p re d m e tla r v a
k e n g i s t e ’m o l to v a rla rin in g a y r im tu rla rin i s o tish d ir. B u n d a y b itim ­
la r tu z is h d a x a rid o r x a r id q ilin g a n to v a m i m o s k e lu v c h i k o ‘rg a z m a
y o k i y a r m a rk a y o p ilg a n id a n s o 'n g o lib k e tis h i k e lis h ib o lin a d i.
E k s p o n e n tla m in g a k s a riy a ti k o ‘rg a z m a d a is h tir o k e tis h n i m a r­
k e tin g s iy o s a tin in g a jr a lm a s b ir ta rk ib iy q is m i d e b h is o b la y d i. 
M a r k e tin g v o s ita s i s if a tid a k o ‘r g a z m a la r k o rx o n a u c h u n m a rk e ­
tin g ta d b irla ri x a r a ja tla rin i o p tim a lla s h tiris h n i a n g la ta d i, ch u n k i 
k o ‘p fu n k s io n a lli a h a m iy a tg a e g a b o ‘lad i. K o 'r g a z m a l a r , s h u n in g ­
d e k , m a rk e tin g s tra te g iy a s in i s h a k lla n tiris h u c h u n k o ‘p la b z a ru riy
b o s h la n g ‘ic h n u q ta la r b e r is h i m u m k in . B u k o ‘r g a z m a la m in g a y rim
f u n k s iy a la r ig a t o ‘x ta lib o ‘ta d ig a n b o ‘lsa k , y a n a d a a n iq r o q m a ’lu m
b o ‘la d i:
- k o ‘rg a z m a la r m a q s a d li b o z o r la m in g o ‘z ig a x o s k o ‘zg u si h i- 
s o b la n a d i;
151

---

- k o ‘rg a z m a la r y o rq in , h a y a jo n li h o d isa h is o b la n a d i h a m d a p o - 
te n s ia l x a rid o rla r v a h a m k o rla rn i o ‘z ig a ja lb q ilad i;
- k o 'r g a z m a la r b o z o r h a q id a a x b o ro t t o ‘p la s h g a im k o n b e ra d i;
- k o 'r g a z m a la r y a n g i b o z o rla m i y a n a d a o c h iq ro q q ila d i;
- k o 'r g a z m a la r n a rx v a e ris h ila d ig a n n a tija n i t o 'g 'r i d a n t o 'g 'r i
ta q q o s la s h g a im k o n b e ra d i;
- k o 'r g a z m a la r in te n s iv a x b o ro t a lm a s h in is h g a x iz m a t q ila d i.
U m u m a n o lg a n d a , k o 'r g a z m a y o k i y a r m a rk a d a is h tiro k e tis h
h a q id a g i q a ro r u la rn i o ‘tk a z is h jo y i, e h tim o liy a u d ito riy a ta rk ib i, 
k o ‘rg a z m a n in g ta rm o q d a g i n u fu z i. ta s h k ilo tc h ila rn in g k e ra k li sh a - 
ro itla rn i t a ’m in la sh q o b iliy a ti, k o ‘rg a z m a m a y d o n la ri q iy m a ti, k u ti- 
la y o tg a n q a tn a s h c h ila r v a u la rn in g so n i k ab i m e z o n la r a s o s id a q a b u l 
q ilin a d i.
U s h b u k o ‘rg a z m a d a o ‘tg a n y illa r ta jrib a s i (tu z ilg a n b itim la r 
s o n i), ta s h k ilo tc h ila r to m o n id a n o ‘tk a z ilg a n ta d b irla r (s im p o z iu m la r 
v a h .k .) v a u la rn in g n a tija la ri b o 'y ic h a is h b ila rm o n lik fa o llig i x a ra k - 
te ri h is o b g a o lin a d i.
F ir m a n in g k o 'r g a z m a d a is h tiro k e tish i re k la m a s i h a m u q a to rg a
k ira d ig a n q o ‘s h im c h a ta d b irla r x a ra ja tla ri is ta lg a n h o ld a h a m re - 
ja la s h tir ilg a n b o ‘lish i lo zim . K o 'r g a z m a ta s h k ilo tc h ila ri re k la m a s i 
t a s h r i f b u y u ru v c h ila m i fa q a t k o ‘rg a z m a h u d u d ig a o lib k e la d i, e k s - 
p o n e n t re k la m a s i e s a u la rn i y a n a d a u z o q ro q , k o rx o n a ste n d i to m o n
y e ta k la y d i.
E k s p o n a tla r n a m o y is h i v iz u a l a x b o ro t o lis h g a im k o n b e ra d i, b i- 
ro q u s h b u to v a rla r u s tu n lik la rin i a m a liy o ‘z la s h tiris h v iz u a l q a b u l 
q ilin g a n a x b o ro td a n u s tu n lik q ilish i v a b e v o s ita m u lo q o tg a o lib k e - 
lish i lo z im .
K o ‘rg a z m a la r b o s h q a h e c h q a y si a x b o ro t v o s ita la rid a k o ‘rilm a - 
g a n d a r a ja d a m a q s a d li g u ru h la r ic h id a b e v o s ita re a k s iy a g a o lib k e ­
la d i v a b o z o m i ta h lil q ilis h u c h u n t o ‘g ‘rid a n t o ‘g ‘ri d a lilla r b e r a ­
di. K o 'r g a z m a h o d is a s ifa tid a b e lg ila n g a n z a m o n v a m a k o n b ila n
b o g ‘liq e k a n lig i s a b a b li u n d a g i m u v a ffa q iy a t h a m a n iq o 'lc h a n is h i 
v a b a h o la n is h i m u m k in .
152

---

9 .3 . 
I n n o v a ts iy a la r n i s iljitis h d a
is te ’m o lc h ila r b ila n s h a x siy m u lo q o t