Inklyuziv ta’limni joriy etish masalalari

O’zbekiston ta’lim tizimi uchun nisbatan yangi ish bo’lgani bois, ayniqsa, inklyuziv ta’limni joriy etish davrida: “Oddiy maktabda o’qitish uchun nogiron bolani qanday tayyorlash lozim?”, “Bunday bolalarni o’qitishda qanday muammolarga duch kelamiz?”, “Bunday bolalarni tarbiyalashga tayyormizmi?”, “Kimlarga maxsus va kimlarga inklyuziv ta’lim kerak?”, “Inklyuziv ta’limning afzalliklari qanday?” kabi ko’plab savollar tug’ilmoqda. Va, albatta, shu va shunga o’xshash savollarga oydinlik kiritish lozimligi ko’rinmoqda.

INKLYUZIV TA’LIM O’ZI NIMA?

Barcha o’quvchilarning ehtiyojlarini hisobga olgan, huquq va qobiliyatlarini hurmat qiladigan,ijtimoiy adolat hamda tenglikka erishishni maqsad qilib olgan ta’lim tizimiga aytiladi

Inklyuziv ta’lim ingliz tilidan olingan bo’lib, nogiron va sog’lom o’quvchilar o’rtasidagi diskriminatsiyani bartaraf etish, inklyuziv ta’limga muhtoj o’quvchilar, nogiron o’smirlar rivojlanishida uchraydigan nuqsonlar yoki iqtisodiy qiyinchiliklardan qat’iy nazar ijtimoiy hayotga moslashtirishga yo’naltirilgan umumta’lim jarayoniga qo’shishni ifodalovchi ta’lim tizimidir.

Inklyuziv ta’lim ingliz tilidan olingan bo’lib, nogiron va sog’lom o’quvchilar o’rtasidagi diskriminatsiyani bartaraf etish, inklyuziv ta’limga muhtoj o’quvchilar, nogiron o’smirlar rivojlanishida uchraydigan nuqsonlar yoki iqtisodiy qiyinchiliklardan qat’iy nazar ijtimoiy hayotga moslashtirishga yo’naltirilgan umumta’lim jarayoniga qo’shishni ifodalovchi ta’lim tizimidir.

Inklyuziv ta’limni rivojlantirish yangi shaklni yaratish hisoblanmay, balki ta’lim tizimini rejali tarzda sifatli o’zgartirishni nazarda tutadi. Ya’ni ushbu ta’lim alohida bolani o’zgartirish yoki tuzatishni emas, balki o’quv hamda ijtimoiy muhitni shu bolaning imkoniyatlariga moslashtirishni ko’zlaydigan ta’limdir.

Inklyuziv ta’limni rivojlantirish yangi shaklni yaratish hisoblanmay, balki ta’lim tizimini rejali tarzda sifatli o’zgartirishni nazarda tutadi. Ya’ni ushbu ta’lim alohida bolani o’zgartirish yoki tuzatishni emas, balki o’quv hamda ijtimoiy muhitni shu bolaning imkoniyatlariga moslashtirishni ko’zlaydigan ta’limdir.