Informatika va informatsion texnologiyalar faniga kirish va kursning mazmuni

Informatika va informatsion texnologiyalar faniga kirish va kursning mazmuni.

Reja:

1. 
   Informatika, informatsion texnologiyalari fani haqida
   
2. 
   Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi
   
3. 
   EHMning avlodlari va turlari
   

1. Informatika, informatsion texnologiyalar fani haqida

Hozirgi zamonda biror bir sohada ishni boshlash va uni boshqarishni kompyutersiz tasavvur qilish qiyin.

XXI asr savodxon kishisi bo’lishi uchun kompyuter savodxon bo`lish, axborot texnologiyalarini puxta egallamoq lozim. Har bir mutaxassis, u qaysi sohada ishlashdan qat‘iy nazar, o`z vazifasini zamon talabi darajasida bajarishi uchun axborotni ishlab chiqaruvchi vositalar va ularni ishlatish uslubiyotini bilish va ishlash ko`nikmalarga ega bo’lishi zarur. Shu sababli bugungi kunda mustaqil Respublikamizda ta‘lim sohasida amalga oshirilayotgan tub isloxotlar, jumladan, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da “Kadrlar tayyorlash tizimi va mazmunini mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollaridan, jamiyat ehtiyojlaridan, Fan, madaniyat, texnika va texnologiyalarning zamonaviy yutuqlaridan kelib chiqqan holda qayta ko’rish nazarda tutiladi” deb ta‘kidlangan.

Respublikamizdagi barcha o’quv yurtlarida bugungi kunda kompyuter texnologiyalari va butun jaxon axborot tarmog’i bo’lgan - Internetni o’quv jarayoniga tadbiq etishni rivojlantirishga katta ahamiyat berilmoqda. Buning xuquqiy asoslari Prezidentimizning "Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish to’g’risda"gi farmonida, Vazirlar Maxkamasining 2001 yil 23 maydagi "2001-2005 yillarda kompyuter va axborot texnologiyalarini rivojlantirish, Internetning xalqaro axborot tizimlariga keng kirib borishini ta‘minlash" haqidagi dasturlarida ko’rsatib o`tilgan. Shuning uchun ham o’quv yurtlarimizda Informatika va axborot texnologiyalari fanlarining o`qitilishiga juda yuksak e‘tibor berilayapti.

Davr talabiga ko’ra bugunga kelib kompyuter texnologiyasi juda rivojlanib bormoqda. Ma‘lumotlarni boshqarish, ayniqsa, hozirgi kunda muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Ma‘lumotlarni boshqarish tizimlariga bo’lgan talab kun sayin ortib bormoqda. Katta xajmdagi ma‘lumotlar bazasi va axborotlar ustida ishlashga to’g’ri kelyapti.

Jamiyat taraqqiyotida yuz berayotgan jadal o`zgarishlar uning bir qismi bo’lgan informatika sohasiga ham o`z ta‘sirini ko’rsatmoqda. Bu ta‘sir shunchalik kuchliki, axborot texnologiyalarida bo`layotgan o`zgarishlar yillar ichida emas, balki oylar ichida o`zgarib va boyib bormoqda.

Axborot texnologiyalarida juda katta yutuq va o`zgarishlar amalga oshdi. Yangi axborot texnologiyalarining yoki kompyuter texnologiyalarining paydo bo’lishi bu sohadagi xizmat qilish uslubini tubdan o’zgartirdi.

Tasavvur qilib ko`ring, yaqin-yaqinlargacha biror maslani kompyuterda yechish uchun algoritmlarni, dasturlash tillaridan birini, dasturni kompyuter xotirasiga kiritishni, uning xatolariyu natijani taxlil qilishni talab qilar edi. Bu ishni faqat mutaxassislargina amalga oshirar edilar. Ammo bu sohada mutaxassis bo`lmagan foydalanuvchilar sonining kundan-kunga ko’payishi jamiyat oldida ma‘lum qiyinchiliklarni to`g`dirdi.

Axborot texnologiyasi-bu aniq texnik dasturlar vositasining majmui bo’lib, ular yordamida biz ma‘lumotlarni qayta ishlash bilan bog`liq bo’lgan xayotdagi turli-tuman masalalarni qayta ishlash bilan bog`liq bo’lgan xayotdagi turli-tuman masalalarni xal etamiz. Xususan, axborotning eng asosiy turlaridan biri-iqtisodiy axborotlardir. Uning oddiy ma‘lumotdan farqli tomoni shundaki, u odamlarning katta jamoalari bilan, tashkilotlar bilan, korxonalar va boshqa iqtisodiy strukturalardagi boshqarish jarayonlari bilan bog`liqligidadir.

Informatika keng ma‘noda fan, texnika va ishlab chiqarish, ya‘ni inson faoliyatining barcha sohalarida axborotni kompyuter va telekommunikatsiya yordamida qayta ishlash, saqlash, uzatish bilan bog`liq bo’lgan yagona sohadir.

Informatika fan nomi lotin tilidan axborotlarni tushuntirish va taxlil qilish ma‘noni bildiradi, bu fan axborotlarni jamlash va qayta ishlash usullarini, axborotlash jarayonini konuniyatlarini o`rganadi.

Informatika atamasi XX asrning 60 yillarida paydo bo’lib ishlata boshlandi. Informatikani yuzaga kelish va rivojlanishida hisoblash texnika va boshqa texnik vositalarning o`rni beqiyos, chunki axborotlar bevosita hisoblash texnikasi ko`magida qayta ishlanadi va bu fan o`zining xususiy, yangi, nostandart uslub va usullariga egadir. Demak, informatika bu inson faoliyatining turli jabxalaridagi axborotlarni izlash, to`plash, saqlash, qayta ishlash va undan foydalanish masalalari bilan shug`ullanuvchi fandir.

Informatika uchun asosiy ashyo - axborot. U informatika fanining asosiy tushuncha sifatida qabul qilingan. Axborot o`zi nima? Axborot bu barcha sezgi organlarimiz orqali qabul qila oladigan ma‘lumotlar majmui va ularning o’zaro bog’lanish darajasidir.

Axborotlar xabar ko’rinishda bo’ladi. Xabar - bu informatsiyaning so`zlashuv, matn, tasvir, jadval, sonli ma‘lumotlar va x.k. ko’rinishdagi turidir.

Inson tashqi ta‘sir natijasida sezgi organlar orqali axborotlarga ega bo’ladi. Bular: ta‘m bilish, xid sezish, eshitish, ko’rish, teri-badan sezgisi.

Axborotlarni to`plash, qayta ishlash va uzatish vositalarga bo’lgan ehtiyoji juda katta. Uzatish vositalari - sputnik, televizor, radio, magnitafon, video, telefon va x.k. To`plash va tashuvchi vositalar deb kitob, gazeta, kaseta va disklarni tushunishimiz mumkin.

Axborotlarni ustidan har xil amallarni bajarish jarayoni - axborot texnologiyasi deb nomlanadi. Axborot texnologiyasini asosiy texnik vositasi bu kompyuter.