«informatika va axborot texnologiyalari»

mantiqiy ifodalar
deyiladi. 
Mantiqiy ifodalarda munosabatlar 6 ta mantiqiy amal orqali belgilanadi: 
Munosabat 
Amal 
< 
Kichik 
> 
Katta 
<= 
Kichik yoki teng 
>= 
Katta yoki teng 
= 
Тeng 
< > 
Тeng emas 
Ushbu mantiqiy amallar orqali biz mantiqiy ifodalarni tuza olamiz. Jumladan, ifodalarda 
o‘zgaruvchilar, sonlar, o‘zgarmaslar qatnashishi mumkin. 
Ko‘pincha masalalarda bir vaqtning o‘zida bir necha shartning bajarilishi tekshiriladi. 
Masalan, do‘kondan tufli xarid qilmoqchi bo‘lsak, u quyidagi shartlarni qanoatlantirishi kerak: 
razmeri 
r=42
, rangi 
col=qora
, narxi
price
<=75000 so‘m. Ushbu micholda mantiqiy ifoda 
ko‘rinishi : 
(r=45)
va 
(col=qora)
va
(price<=75000)
Boshqa masala: Sizning cho‘ntagingizda bor pulga narxi 10000 so‘m yoki 15000 so‘m 
bo‘lgan mahsulot sotib olishingiz mumkin. Bu misol uchun mantiqiy ifoda 
(price=10000) yoki 
(price=15000)
 

---

133 
4. Tarmoqlanuvchi algoritmlar 
 
Agar hisoblash jarayoni biror bir berilgan shartning bajarilishiga qarab turli tarmoqlar 
bo‘yicha davom ettirilsa va hisoblash jarayonida har bir tarmoq faqat bir marta bajarilsa, bunday 
hisoblash jarayonlariga tarmoqlanuvchi algoritmlar deyiladi. Tarmoqlanuvchi algoritmlar uchun 
ayri strukturasi ishlatiladi. Tarmoqlanuvchi strukturasi berilgan shartning bajarilishiga qarab 
ko‘rsatilgan tarmoqdan faqat bittasining bajarilishini ta‘minlaydi. 
5-rasm. Tarmoqlanishning umumiy ko‘rinishi 
Berilgan shart romb orqali ifodalanadi, r - berilgan shart. Agar shart bajarilsa, "ha" tarmoq 
bo‘yicha A amal, shart bajarilmasa "yo‘q" tarmoq bo‘yicha B amal bajariladi. 
Tarmoqlanuvchi algoritmga tipik 
misol
sifatida quyidagi sodda 
misol
ni qaraylik. 
5-Misol
: 
0
x
agar
x
0
x
agar
x
Y
2
2
Berilgan x ning qiytmatiga bog`lik holda, agar u musbat bo‘lsa «ha» tarmoq bo‘yicha Y= 
x
2
funksiyaning qiymati, aks holda Y
 -x
2
funksiyaning qiymati hisoblanadi.