«informatika va axborot texnologiyalari»

Oddiy yozuv 
Paskal tilida 
1,2-10
25
1.2e25 
1,23
-lO"
19
1.23e-19 
-2,8-10"
27
-2.8e-27 
Paskal tilida sonlar va o‗zgaruvchilar ustida qo‗shish ( 
+ 
), ayirish (-), ko‗paytirish (*), 
bo‗lish ( / ) , qoldiqni aniqlash (MOD), bo‗linmaning butun qismini topish (DIV) kabi amallardan 
foydalanish mumkin. 
Arifmetik amallar odatdagi yozuvdan bitta satrga yozilish bilan farqlanadi. 

---

151 
Arifmetik ifodalarda standart fimsiyalarning ko‗p uchrashini hisobga olib, ularning ham 
yozilishini keltirib o‗tamiz. Bu funksiyalarning argumentlari qavslar ichida yoziladi. 
Eslatma: 1. Jadvaldagi trigonometrik funksiyalarning argumentlari radianlarda dalanishi 
lozim. 2. Jadvalga kirmagan funksiyalarni jadvaldagi funksiyalar orqali 
 
cos
x
ifodalash shart. Masalan:
yoki
kabi. 
 
sin
x
7. Dasturning umumiy ko‗rinishi
Paskal tilida eng sodda dasturlarni yozish uchun quyidagi umumiy qoida qabul qilingan: 
1.
Dastur 
program 
so‗zi bilan boshlanadi, undan keyin dasturning nomi yoziladi. 
2.
Dastur 
end 
so‗zi bilan tugaydi. 
3.
O‗zgarmaslar ro‗yxati odatda ikkinchi satrda joylashib, 
const 
so‗zidan keyin 
keltiriladi. 
4.
Dasturda qatnashadigan barcha o‗zgaruvchilar va ularning tiplari 
var 
so‗zidan keyin 
ko‗rsatiladi. 
5.
Masalaning Yechish uchun paskal tilidagi buyruqlar ketma-ketligi 
begin 
dan keyin 
yoziladi. 
6.
Dasturdagi har bir ko‗rsatma yoki buyruq boshqalaridan «;» belgisi bilan 
ajratiladi. 
7. Dasturdagi oxirgi 
end 
dan keyin nuqta qo‗yiladi. 
Agar yozilayotgan dasturda o‗zgarmas ma‘lumotlar qatnashmasa, ushbu umumiy 
sxemadagi 3-punktni tushirib qoldirish mumkin. 
Dasturda o‗zgaruvchilardan ham foydalanishga ehtiyoj bo‗lmasa, 4-punktni 
ko‗rsatmaslik mumkin.