Informatika va axborot texnologiyalari faniga kirish

Viruslardan himoyalanish. 

Hozirgi  kunda  kompyuter  foydalanuvchilari  oldida  katta  muammo-viruslardan 

himoyalanish  muammosi  turadi.  Ayniqsa  bu  muammo  katta  korxonalarga  zarar 

keltirmoqda.  Chunki  kompyuter  viruslari  ishi  natijasida  malumotlar  o’chiriladi. 

Ma'lumotlarni, hamda kompyuterlarni  himoyalash uchun maxsus mutaxasislar himoya 

sistemalarini  yaratishga    jalb  qilingan.  Lekin  shunday  bo’lsada,  bu  sistemalar  to’lik 

kafolat  bera  olmaydi.  Chunki  viruslarni  yangi  no'malum    turlarini    hisobga  olib 

bo’lmaydi.  Shuning  uchun  davolovchi  programmalarni  yangilab  turish  maqsadga 

muvofiq.  

1984  yili  AQSH  dagi  Loxay  universitetida  o`tkazilayetgan  axborotlarning 

xavsizligi  bo`yicha  o`tkazilayetgan  7-konferentsiyada    F.Koyen  tomonidan 

«Kompyuter virusi» termini ishlatildi. 

Qisqa vaqt ichida virus muammosi juda tez o`sdi. Virus dasturlar uncha katta sigimga 

ega  bo’lmaydi,  assembler  tilida  yozilgan  bo’ladi.  Malum  shart  bajarilsa,o’z  -o’zidan 

Ko’payishi xususiyati faollashadi. 

1987  -1989  yillarda  IBM    PC  da  «BRAIN»,      «VIENA»,    «CASCADE»  viruslari 

paydo  bo`ldi.  Ekranda  harflar  to`qila  boshladi,  foydalanuvchilar  o`z  manitorlarini 

---

tamirlashga  shoshilganlar  olomoni  paydo  bo`lgan,  so`ng  kompyuter  boshqa  yerliklar 

gimnini chala boshladi. Hamma tushundiki,bu virus, bitta emas o’nlab viruslar. 

«BRAIN» virus Boot sektor ustidan golib bo’ldi. Bunday zaharlarga qarshi ANTI –kat 

dasturlar  (Oleg  Kotik  )  yaratila  boshlandi.ANTII  –kat  «TIME»  virusini  aniqlashga 

imkon berdi. 

Viruslar EXE yoki COM kengaytmani fayllarga tez ilashishi bilan, ularni ishdan 

chiqara boshlaydi. 

Ko`rinmas viruslar «BIAST-512» paydo bo`lishi kompyuterlarning janjalkashli 

kasalliklari paydo bo`ldi. 

Faylli  viruslar  faylning  boshlanish  qismiga  yoki  faylning  oxiriga  ilashib  oladi. 

Viruslar faylning o`rtasiga, faylning jadval qismlaridagi bush sohaga yoki matinni fayl 

qismlariga ilashib oladi. 

Faylli  viruslar  hatto  o`zining  nusxasi  operativ  xotirada  mavjudligini  tekshiradi, 

agar topilmasa, xotirani ishg`ol qiladi va undagi fayllarni zaharlaydi. 

Yo’qlovchi  viruslar  sistemali  diskning,  vinches-terning  yo’qlovchi  sektorlarini 

zaharlaydi. 

Yo’qlovchi  virusning  ishlash  printspi  operattsion  sistemanng  yo’qlash 

algaritimiga asoslangan bo’lib, yo’qlovchi (Boot  –program) dasturini bo’zib yubordi, 

yani programma tarkibiga qandaydir simvollarni joylashtiradi. 

Makro  viruslar    Microsoft    offise    tarkibiga  kirgan  ilovalarning  ichki 

foydalanadigon tili VBA bo’zilishi bilan bog’liq bo`ladi. 

Tarmoq  viruslari  global,  loqal  Tarmoqlar  bilan  ishlaganda  paydo  bo’ladi, 

protoqollarni  bo’zib  yuboradi.  Tarmoq  viruslarining  ishlash  printsipi  asosan  tarmoq 

orqali  mustaqil  ravishda  o`z  kadrlarini  jo`natib  yuboradi.Tarmoq  viruslariga  Morris 

viruslarin kiritish mumkin.