Informatika va axborot texnologiyalari fani haqida


Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi



Download 3,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/225
Sana31.12.2021
Hajmi3,34 Mb.
#237591
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   225
Bog'liq
informatika va axborot texnologiyalari

 
Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi 
Hisoblash texnikasining rivojlanishining tarixi shartli ravishda uch davrga bulinadi: 
1.  Mexanik mashinalargacha bo‘lgan davr; 
2.  Mexanik va elektromexaniq mashinalari davri; 
3.  Elektron hisoblash mashinalari davri. 
Yer  yuzida  eng  birinchi  hisoblash  texnikasi  ibtidoiy  odamlarning  qo‘l  va  oyoq  barmoqlaridan 
iborat bo‘lgan va hisobni 20 olib borishni ta‗minlagan. Bu tabiiy hisoblash vositasi bo‘lgan. 
Dastlabki  va  eng  sodda  sun‗iy  hisoblash  asboblaridan  biri  birga  bo‘lgan.  Hisoblash  ishlarining 
murakkablashuvi  yangi  hisoblash  asboblari  va  usullarini  izlashni  takozo  etgan.  Natijada  hozirgi  chutni 
eslatuvchi  asbob  yaratilgan,  Shotlandiyalik  matematik  Jon  Neper  raqamlar  yozilgan  bir  qancha 
tayokchalarni joriy qilgan, va nixoyat logarifmik chizg‘ich yaratilgan. 
Birinchi  mexanik  moslamalardan  biri  nemis  olimi  Vilgelm  Shikkard  tomonidan  ixtiro  qilingan. 
1645 yil frantsuz matematigi Blez Pascal arifmometr yasagan. Nemis matematigi, mexanigi va foylasufi 
Gotfrid Leybnits 1673 yil faqat qo‘shish va ayrishni emas, balki turtala arifmetik amalni bajara oladigan 
mashina yaratadi. 
Mexaniq  hisoblash  mashinalarining  yaratilishida  rus  olimlari  Z.Slonimskiy  (1845  yil), 
V.Bunyakovskiy  (1867  yil),  P.L.Chebshev  (1880  yil),  V.Odner  (1889  yil)  va  boshqalarning  xissasi 
kattadir. 
Dastlabki mexanik mashinalar ko‘l kuchi yordamida harakatga keltirilar edi. Keyinchalik elektr 
quvvati yordamida harakatga  keltiriladigan mexanik mashinalar yaratildi. Bunday hisoblash mashinalari 
elektromexaniq  mashinalar  deyiladi.  Elektromexaniq mashinalarda  8 soatlik  ish kunida  hammasi  bo‘lib 
2000 amal bajarish mumkin bo‘lgan. (1soat 250 amal, 1minutda 4 amal). 
XX  asr  fan  va  texnikaning  tarakkiyoti  elektromexaniq  mashinalarga  nisbatan  tezrok 
hisoblaydigan  yangi  xil  mashinalarning  yaratilishini  takozo  etdi.  1942-1945  yillarda  birinchi  bo‘lib 
elektron  lampalar  AQSHdagi  Pensilvaniya  universitetida  Elektron  lampalar  axborotlarni  saqlash 
imkoniyatiga  ega  bo‘lgan  elektron  lampalar  yordamida  raqamli  hisoblash  mashinasi  yaratildi  va  bu 
mashinaga  (ENIAC)  ENIAK  deb,  nom  berildi.  Bu  mashinaning  ogirligi  30  tonna  bo‘lib,  150  kvadrat 
metrli xonani egallagan va 18 mingta elektron lampa asosida ishlagan. 
1946 yil Amerika olimi Djon fon Neyman (1903-1957) shunday elektron mashinalarini ko‘rishni 
matematik  jixatdan  asoslab  bergan.  Keyinrok  AQSHda  va  Buyo‘q  Britaniyada  ―EDVAK‖,  ―EDSAK‖, 
―SYeAK‖,  ―UNIVAK‖  va  boshqa  mashinalar  yaratildi.  Rossiyada  birinchi  elektron  raqamli  hisoblash 
mashinasini 1948 yil rus olimi S.A.Lebedev boshchiligidagi guruh ishlab chiqdi. Bu hisoblash mashinasi 
МЭСМ  deyilar  edi  –  малая  электронная  счетная  машина.  1940  yillarning  oxirgi  va  1950  yillarning 
boshlari elektron hisoblash mashinalari taraqqiyotining boshlanishi hisoblanadi. 
Elektron  hisoblash  mashinalari  hisoblash  ishlarini  tezrok  bajargandan  tashqari,  elektromexaniq 
mashinalardan farqli ularoq axborotlarni saqlash imkoniyatiga ya‗ni xotiraga egadir.  

Download 3,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish