Informatika va axborot texnologiyalari fani haqida

 
TCP / IP qaydnomalarni qisqacha tavsifi 
Global  tarmogni  ishlatishda  qo‘llaniladigan  qaydnomalar  ustida  eng  aqilli 
olimlar ish olib borishdi. Ulardan biri Vinton Serf (Vinton Serf G.) edi. Bu odam 
"Internet otasi" deb nomlangan. 1997 yilda AQSh prezidenti Bill Klinton Internet 
shakllanishi  va rivojlanishiga qo‘shgan hissasini  ‗tiborga olib Vinton  Serf va o‘z 
hamkasbiga  Robert  Kan  (Robert  E.  Kahn)  texnologiyasi  sohasida  Merit  Milliy 
ordeni  bilan  taqdirlandi..  Hozirgi  vaqtda    Vinton  Serf  Internet  Architecture 
Corporation MCI WorldCom Inc. katta vitse-prezidenti lavozimida ishlaydi. 
Transmission Control Protocol / Internet Protocol (Transfer Protocol / Internet 
Protocol Control) - 1972 yilda, Vinton Cerf boshchiligidagi Ishlab chiquvchilar bir 
guruh protokoli TCP / IP ishlab chiqildi rivojlanmoqda.Bir haqiqat TCP/IP yagona 
qaydnoma emasBU bir vaqtda ishlaydigan bir qancha qaydnomalar to‘plamidir.U 
ikkita  sathdan  iborat.Birinchisi  yuqori  sathpratakoli  TCP/IP-bu  birlamchi 
ma‘lumotlarni  to‘gri  uzatishda  qollaniladi.Quyi  qismi  qaydnomasiIP  ko‘rsatgan 
adres bo‘yicha ma‘lumotlarni to‘gri etkazish uchun javob beradi. 
Bu  protokol  rivojlantirish  bo‘yicha  tajriba  AQSh  Mudofaa  vazirligi  uchun 
o‘tkazildi.  (-  Network  agentligi  muhim  ilmiy  loyihalar  Advanced  Research 

---

166 
 
Projects  Agency  Network)  Mazkur  loyiha  ARPANET  nomi  berildi.  tugunlari 
barcha  istalgan  vaqtda  uzatish  dushmaningiz  tomonidan  o‘chirilgan  bo‘lishi 
mumkin – Shuning uchun tarmoq qaydnomassi yaratishda asosiy  maqsad axborot 
paketini 
tanlangan 
marshurut 
bo‘yicha 
har 
qanday 
vaziyatda 
etkazishdir.Keyinchalik  TCP/IP  standart  qaydnomalari  ochiq  bo‘lib  shu 
vaqtgachabhasiz, ehtiyoj har qachongidan ham  ma‘lumot almashish uchun paydo 
bo‘lgan urush vaziyat, ham, bir yoki bir boshqa ma‘lumotlar o‘tkaziladi muammo 
öngörülememesi  davlat  yo‘li  bor.  Shuning  uchun,  tarmoq  protokol  dizayn  asosiy 
maqsadi uning "mustahkamligi" edi - u bundan tashqari, yetkazib berish yo‘nalishi 
axborot tanlashda moslashuvchan bo‘lishi, har qanday tarmoq muhit bilan ishlash  
bo‘lardi. 
Keyinchalik, TCP / IP asl maqsadi o‘sib, endi Internetda deb nomlanuvchi tez 
rivojlanayotgan  global  tarmog‘i,  asosi,  shuningdek,  Internet  texnologiyalaridan 
foydalanish,  kichik  tarmoqlari  bo‘ldi  -  intranet.  TCP  /  IP  standartlari  ochiq  va 
doimo yaxshilandi bo‘ladi. 
TCP  /  IP,  albatta  bitta  protokol  va  birga  ishlash  protokollar  butun  majmui 
emas.  Bu  ikki  darajada  tashkil  topgan.  yuqori  qatlam  protokoli,  TCP,  original 
xabar  qiladi  qabul  oxirida  bo‘lgan  axborot  paketlar,  aylantirish  xabarlar 
to‘g‘riligiga javobgar bo‘ladi. sathni protokoli, IP, belgilangan manzilga xabarlarni 
to‘g‘ri yetkazib berish uchun mas‘uldir. Ba‘zan bir xabar paketlari turli xil yo‘llar 
bilan etkazib berilishi mumkin. 
 
HTTP 
HTTP  qaydnomasi  (gipermatn  uzatish  qaydnomasii  -  Hypertext  Transfer 
Protocol)  -  dastur  qatlam  protokoli  TCP  /  IP  protokoliga    nisbatan  yuqori 
darajadagi  bir  protokol  hisoblanadi.  HTTP  Internet  Web-sahifalar  orqali  samarali 
uzatish  uchun  ishlab  chiqildi.  Bu  HTTP  orqali,  biz  uning  barcha  ulug‘vorligida 
veb-sahifani  tafakkur  qilish  imkoniga  ega  bo‘ladi.  HTTP  protokoli  World  Wide 
Web uchun asos hisoblanadi. 
Siz  HTTP-mijoz  bo‘lgan  brauzer  interfeysi  yordamida  HTTP  buyruqlar 
bering. Misol uchun, boshqa bir Web-sahifa - ulanishni bosgan brauzer resurs bir 
Web-server ma‘lumotlar havola tomonidan ishora talab qiladi. 
Sahifaning  yaratuvchisi  rejasiga  muvofiq  -  -  u  maxsus  matn  teglar  bilan 
belgilangan  -  gipermatnli  belgilash  tili  teglar  (HyperText  Markup  Language, 
HTML)  sichqoncha  yordamida  bruavzr  bo‘yicha  silka  veb  bravuzrveb  serverdan 
malmumot so‘raydi. Veb sahifadagi malumotni yaratishda teglarni giper tekst tili 
qo‘nalinadi  teglar  deb  ataluvchi  mahsus  elementlar  asosids  kirish  tavsiya  etiladi 
HTTP qaytnoma asosida internetresursi adresi quydagicha muayyan tarzda ularga 
ko‘rsatilgan  mazmunini  tashkil  etuvchi  matn,  Veb-sahifalarni  qilish.  Siz  HTTP 
protokoli  orqali  kirish  Internet  resurslarini  manzil,  bu  kabi  ko‘rinadi: 
http://www.tut.by