Informatika fanini o’qitish huquqini berish bo’yicha kasbiy qayta tayyorlash kursining umumkasbiy fanlari tarkibiga kiruvchi

4. Arifmetik-mantiqiy qurilmaning qo‘shish va ko‘paytirish amallari algoritmi

Mikrodasturning sxematik ko‘rinishi rasmda keltirilgan. Ushbu algoritm quyidagilardan tashkil topgan:

1. 
   Birinchi qo‘shiluvchi Rg1- da joylashadi, uning ishorasi tahlildan o‘tadi, agar ishora manfiy bo‘lsa, operand Rg3-ga yuboriladi, agar musbat bo‘lsa, inversiyasiz Rg2 va Rg3-ga uzatiladi.
   
2. 
   Ikkinchi qo‘shiluvchi ham Rg1-ga keladi va uning ishorasi tekshiriladi, agar ishora manfiy bo‘lsa operand invertsiyadan o‘tadi aks holda Rg2-- dagi operandlar yig‘indisi hisoblanadi(summator).
   
3. 
   Qo‘shilgandan keyin natija ishorasi tekshiriladi, agar natija manfiy bo‘lsa, u invertsiyadan o‘tkaziladi, agar musbat bo‘lsa +1 qo‘shiladi.
   
4. 
   Mashina razryad setkasi to‘lishi yuz bersa to‘lib toshish holati bajariladi, aks holda qo‘shish mikrodasturining oxirida boriladi.
   

Endi ko‘paytirish algoritmini ko‘rib o‘tamiz. Fiksirlangan vergulli ikkilik sonlarni ko‘paytirishni surilish va qo‘shishlar ketma – ketligi ko‘rinishida ifodalash mumkin.
Quyidagi algoritm eng qulay va ixchamroq hisoblanadi. Ko‘paytirish ko‘paytmaning kichik razryadlaridan boshlanadi, ular unga suriladi, qisman yig‘indilar summasi ham o‘ngga suriladi, kupaytuvchi joyida qoladi (rasm).

1. 
   Boshida barcha registrlar 0 holatiga keltiriladi.
   
2. 
   Ko‘payuvchi va ko‘paytuvchi tegishli registrlarda joylashadi, shuningdek qisman yig‘indalar alohida regisrlarga ajratiladi.
   
3. 
   Kupaytuvining kichik razryadi tekshiriladi, agar u 1 bo‘lsa u holda qisman yig‘indiga ko‘payuvchi qo‘shiladi.
   
4. 
   Qisman yig‘ilgan summa va ko‘paytma bir razryad o‘ngga siljiydi.
   
5. 
   3 va 4 amallar n marta takrorlanadi.
   

Algoritmdan ko‘rinib turibdiki, bunday ketma-ketlikda amallarni bajarish qurilmaning vaqtini tejaydi.
Test savollari


1. . . . dasturi xotira va tashqi qurilmalar orasidagi kiritish-chiqarish operatsiyalarini boshqaradi?
a) * IO.SYS
b) MSDOS.SYS
c) COMMAND.COM
d) SYS.COM