Informatika 8-sinf UzB new 2015 каракалпак pmd

ishki buyri’qlar dep atalsa, si’rtqi’ buyri’qlar
operacion sistema menen birgelikte isletiletug’i’n basqa program-
malardi’n’ buyri’qlari’nan ibarat.
Bizge belgili, paydalani’wshi’ menen kompyuter arasi’ndag’i’
baylani’sti’ operacion sistema ta’miyinleydi. Sol sebepli, operacion
Mag’luwmatlardi’
yadqa kirgiziw ha’m
shi’g’ari’w
programmasi’ (BIOS)
Operacion sistemani’
aktivlestiriwshi
programma
(Boot Record)
Mag’luwmatlardi’
kirgiziw-shi’g’ari’w
sistemasi’n ken’eyt-
tiriw moduli (IO.SYS)
A’mellerdi wori’nlawda
ju’zege keliwi mu’mkin
bolg’an u’zilislerdi
analiz yetiw moduli
(MSDOS.SYS)
Buyri’q
processori’
(Command.COM)
Operacion sistema
utilitleri Format.COM,
Chkdsk.COM, Mode.
COM, Graphics.
COM, Fdisk.COM, ...

---

56
sistemani’n’ interfeysi qanshama qolayli’ bolsa, paydalani’w-
shi’ni’n’ kompyuter menen islesiwi sonshama an’sat ha’m
wo’nimli boladi’.
Operacion sistemalar yendi islep shi’g’ari’lg’an waqi’tta insan
menen kompyuter wortasi’nda da’ldalshi’ wazi’ypasi’n wo’tep,
kompyuter resurslari’nan paydalani’wdi’ jen’illestiredi. Biraq, sol
da’wirde operacion sistemalar tekstli interfeyske iye yedi. Keyin
operacion sistemalar rawajlani’wi’ na’tiyjesinde ha’dden zi’yat
ko’p buyri’qlar menen toli’p ketedi, bul paydalani’wshi’
interfeysinin’ quramalasi’wi’na ali’p  keledi. Solay yeti p, payda-
lani’wshi’ menen kompyuter arasi’ndag’i’ jan’a bir qural islep
shi’g’i’w za’ru’rligi ju’zege keldi ha’m na’tiyjede operacion
sistemani’n’ qabi’q-progràmmàlàri’ jàràti’ldi’.