Informatika 8-sinf UzB new 2015 каракалпак pmd

logikali’q
biykarlaw a’meli dep ataladi’.
Bul a’meldi 
inversiya (lat. Inversio — to’n’keremen) dep
ataydi’. Logikali’q biykar yetiw a’meli “A YEMES”, “not A”,
“
⎤ A”, “A” ko’rinislerde jazi’ladi’. Logikali’q biykar yetiw
a’melinin’ shi’nli’q kestesi to’mendegishe:
A
B
A
∨
∨∨
∨∨B
1
1
1
1
0
1
0
1
1
0
0
0
A
B
A
∧
∧∧
∧∧B
1
1
1
1
0
0
0
1
0
0
0
0
A
⎤⎤⎤⎤⎤      A
1
0
0
1

---

26
Logikali’q wo’zgeriwshiler, qatnaslar, logikali’q a’meller ha’m
qawsi’rmalar ja’rdeminde logikali’q an’latpalar payda yetiw
mu’mkin yekenligi ko’rini p  turi’pti’.
Logikali’q an’latpalarda logikali’q a’meller  to’mendegi ta’rti pte
wori’nlanadi’: biykar yetiw (
⎤), logikali’q ko’beytiw (∧), logikali’q
qosi’w (
∨).
Ten’ ku’shli yamasa birdey a’meller izbe-izligi wori’nlani’p
ati’rg’anda a’meller  shepten won’g’a qaray ta’rtip  penen wori’n-
lanadi’, an’latpada qawsi’rmalar qatnasqanda da’slep qawsi’rmalar
ishindegi a’meller wori’nlanadi’. Ishpe-ish jaylasqan qawsi’rma-
lardi’n’  yen’ ishindegi qawsi’rma ishindegi a’meller birinshi
wori’nlanadi’.
Logikali’q a’mellerge mi’sallar keltiremiz.
1-mi’sal. A àyti’mi’ shi’n ma’nis qabi’l yetse, “A ha’m (A
YEMES)” àyti’mi’ni’n’ ma’nisin ani’qlan’.
Sheshiliwi: A shi’n ma’nis qabi’l yetkenligi ushi’n (A
YEMES) jalg’an ma’niske iye boladi’. Wol jag’dayda shi’n ha’m
jalg’an ma’nislerdin’ ko’beymesinen (“HA’M” a’meli) jalg’an
na’tiyjege iye bolami’z. Solay yeti p, juwabi’ “jalg’an” yeken.