Informatika 2017 uzb indd

Axborot bilan ishlashda axloqiy va huquqiy me’yorlar

Lotin tilidagi 

media

 (

medium

) so‘zi o‘zbek tilida 

vosita, vo-

sitachi, muhit 

ma’nolarini bersa ham, hozirgi kunda bu so‘z 

ingliz tilidagi mazmuniga mos radio, televideniye, mobil telefon 

va Internet vositalarini o‘z ichiga oluvchi «ommaviy axborot 

vositalari» kabi tushunilmoqda. Ma’lumki, ushbu vositalar orqali 

turli mazmunda juda katta hajmdagi axborotlar o‘tmoqda. Bu 

axborotlardan qaysi biri foydali, qaysi biri g‘arazli ekanini 

ajratib olish oson emas. Ayniqsa, Internet tizimida yoshlarning 

dunyoqarashiga, g‘oyaviy tarbiyasiga o‘ta salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi, 

odob­axloq va huquqiy me’yorlarning buzilishiga sabab bo‘ladigan 

ma’lumotlar ko‘p. Bunday ma’lumotlar sirasiga quyidagilarni 

kiritish mumkin:

• 

yot, buzg‘unchi g‘oyalar (diniy ekstremizm, millatchilik, 

irqchilik, sadizm); 

• 

chet el yashash tarziga xos, lekin milliy mafkura va 

madaniyatimizga zid g‘oyalar, qarashlar (kiyinish, chekish, pirsing, 

tatuirovkalar va hokazo);

• 

tekshirilmagan yoki soxta ma’lumotlar;

• 

axloqsiz voqealarni o‘z ichiga olgan axborot (rasm, video, 

hikoya)lar.

---

75

16-dars. Axborotlarni himoyalash va antiviruslar haqida

Shu sababli, Internet tarmog‘ida ishlaganda axloqiy va huquqiy 

me’yorlarga rioya qilgan holda ma’lumot yuborish, olinayotgan 

ma’lumotlarni milliy mafkuramiz, madaniyatimiz, qadriyatlarimiz, 

muqaddas urf­odatlarimizga zid, qonunlarimizga xilof emasligini 

aniqlay olish savodxonligiga ega bo‘lish muhimdir. Bunday 

savodxonlik